Een beeld van Christus hangt aan het kruis op het Franse platteland. Brond afbeelding: soscalvaires / nos-missions
‘In Hoc Signo Vinces’: Hoe Franse jongeren het kruis opheffen in de hele natie
Terwijl een groot deel van de moderne samenleving doorgaat met pogingen om alle schijn van het christendom uit de publieke sfeer te verbannen, zorgen jonge katholieken in Frankrijk ervoor dat het kruisbeeld een centraal en constant beeld blijft in het hele land.
Het kruis is constant
"Stat Crux, dum volvitur orbis!" wordt vertaald als "de wereld draait terwijl het kruis blijft". Dat is het motto van SOS Calvaires, een groep die aanvankelijk onder een andere naam werd opgericht in 1987, maar die het afgelopen decennium aan kracht en internationale erkenning won.
Jongeren met een missie
De groep wijdt zich aan het restaureren van de calvarietaferelen die verspreid zijn over de lanen, kruispunten en pleinen van het Franse platteland. Ze merkt op dat haar werk in de beste traditie staat van de katholieke architecten van Europa, de bouwers van kathedralen. Door te proberen deze ambachtslieden uit de middeleeuwen te imiteren, willen de vrijwilligers van SOS Calvaires "het kleine christelijke erfgoed van Frankrijk herstellen, en meer specifiek de calvaries".
Oproep tot de strijd
In een beschrijving van de groep door de voorzitter probeert SOS Calvaires "al diegenen te verzamelen die geïnteresseerd zijn in het behoud van calvaries, oratoria en kapellen die deel uitmaken van ons erfgoed, om ze te restaureren en te onderhouden".
Een symbolische waarde
"Een calvarieberg restaureren is het kruis terugbrengen in het centrum van het dorp, Christus terugbrengen in het hart van ons leven," zeggen de vrijwilligers over zichzelf.
Goed voor iedereen
In een gesprek met de Catholic Herald legde Jeanne Cumet, die de communicatie voor de groep leidt, de grote betekenis van dergelijk werk in Frankrijk uit. "Als we het kruis niet zien, denken we niet aan God. Het zien van kruizen is zeker erg nuttig voor Fransen, dus we geloven dat het voor iedereen nuttig zal zijn," zei ze.
Een beweging met momentum
Zo'n leidend principe heeft de vrijwilligers aangespoord om ervoor te zorgen dat de Franse kruisen in geen geval langzaam afbrokkelen. Hun recente groei is aanzienlijk: sinds 2019 hebben ze meer dan 4.000 calvaries gerestaureerd en ze zijn gegroeid tot honderden vrijwilligers en enkele duizenden donateurs. Alleen al in 2023 restaureerden ze gemiddeld één calvarieberg per dag en maakten ze een internationale uitstap naar Ierland om daar vijf traditionele Keltische kruizen neer te zetten.
Lees ook: Sint-David, de beschermheilige van Wales
Frankrijk en het kruis
Voordat we dieper ingaan op het onvermoeibare werk van de vrijwilligers van SOS Calvaires, is een beetje achtergrondinformatie over de betekenis van de Franse calvarie noodzakelijk. Frankrijk, dat in de hele christenheid bekend staat als de oudste dochter van de Kerk, toont herinneringen aan deze titel in de vorm van wegkruisen of calvarietaferelen.
Een land doordrongen van geloof
Of ze nu aan de rand van het domein van een of andere religieuze gemeenschap werden geplaatst, bij de ingang van een mooi landgoed, of simpelweg op een kruispunt, de calvarietaferelen geven de onmiskenbare boodschap af dat het katholicisme deel uitmaakte van de aard van het land.
Dagelijkse herinnering
Sommige markeren plaatsen die van bijzonder belang zijn in de plaatselijke geschiedenis van de Kerk, terwijl andere voorbijgangers gewoon de gelegenheid geven om te bidden. Sterker nog, het zou moeilijk zijn om een reis te voltooien zonder ten minste één zo'n calvarieberg of kruis tegen te komen, die dienen als een dagelijkse herinnering voor zowel reizigers als de lokale bevolking dat Christus het middelpunt van iemands leven moet blijven.
Een katholiek fenomeen
Hoewel het een onbekend gezicht is voor mensen uit landen die gedomineerd worden door protestanten, zoals de Verenigde Staten of Engeland, is de zichtbare herinnering aan de passie en dood van Christus een normaal gezicht voor mensen in Frankrijk en in een groot deel van Europa.
Revolutionaire vandalen
De eeuwenoude traditie om overal op het platteland dergelijke heiligdommen op te richten kreeg een bijzondere betekenis in het licht van de antikatholieke vervolgingen door de protestanten en later de revolutionaire krachten van de Franse Revolutie. Veel van de kruisen die zo kenmerkend waren voor de Franse cultuur werden vernietigd of beschadigd door de opeenvolgende golven van opstand, vooral tijdens de Franse Revolutie.
Het kruis overwon
Er is nauwelijks een effectievere manier om een aanval op de katholieke Kerk en haar leden te signaleren dan de zichtbare referentiepunten voor haar kinderen af te breken - het kruis neerhalen. Historici schrijven zelfs dat de katholieke contrarevolutionairen van de Vendée langs de kant van de weg stopten om te bidden voordat ze verder gingen, zelfs als ze op dat moment onder vuur lagen. Ondanks de inspanningen van de revolutionairen overleefden de Franse calvaries, hoewel velen in slechte staat van onderhoud verkeerden.
Lees ook: Maria: Mater Mea, Fiducia Mea - Vertrouwen in Maria
Hun hart verzachtte
Historici hebben zelfs de prachtige manier opgemerkt waarop de calvaries langs de kant van de weg een hernieuwd belang kregen in het licht van de Eerste Wereldoorlog. Hoewel sommige Engelse protestantse soldaten die in Frankrijk vochten aanvankelijk bezwaar maakten tegen zulke wijdverspreide voorwerpen van vroomheid, verdween dit verzet al snel.
Een teken van offers
Zo werden de calvaries zelfs herkenbaar voor die mannen die, hoewel niet noodzakelijk katholiek, door hun eigen ervaring de aard van opoffering begrepen. Britse verslagen noteerden hoe "de calvarieberg langs de kant van de weg nu niet alleen het offer van Christus herdacht, maar ook het offer door verwondingen en de dood van ontelbare soldaten".
Bewogen tot tranen
Ondertussen vertelden Franse katholieke soldaten met bitter verdriet over de vernietiging van zulke heiligdommen langs de kant van de weg door de bijkomende schade van de oorlog, waarbij ze hun ruïne vergeleken met Christus die opnieuw werd gekruisigd.
Miraculeuze bescherming
Maar de soldaten zagen ook hoe veel van de calvaries op miraculeuze wijze bewaard waren gebleven. Eén zo'n voorbeeld werd gevonden in de zwaar belegerde Belgische stad Ieper, die het middelpunt was van herhaalde gevechten tijdens de hele oorlog en zwaar beschadigd werd als gevolg van voortdurende beschietingen. Onbeschadigd was echter een kruisbeeld dat geraakt werd door een Duitse granaat, die onontploft bleef en tussen het corpus en het kruis bleef steken. Een ander onbeschadigd monument was de "crucifix corner" midden in de onberekenbare verwoesting van het slagveld van de Somme.
Het kruis was niet neer te halen
Door de eeuwen heen, oorlog na oorlog, bleven deze monumenten van het kruis staan - vaak beschadigd of toe aan restauratie - maar desondanks stonden ze overeind in heel Frankrijk.
Geboorte van een beweging
Door een wet uit 1905 scheidde Frankrijk officieel kerk en staat. Als gevolg hiervan is het nu verboden om nieuwe religieuze symbolen, zoals calvaries, op te richten op openbare plaatsen. Maar het restaureren van bestaande is wel toegestaan, net als het bouwen van nieuwe op privéterrein.
Lees ook: Sint-José Sánchez del Río, held voor Christus Koning
De missie
Hier komt SOS Calvaires tot zijn recht. De groep werd in 1987 opgericht om de vele calvarietaferelen te restaureren die door ouderdom of opzettelijke schade dringend aan reparatie toe waren.
Nieuw leiderschap
De groep kreeg in 2014 een nieuwe leiding toen timmerman Paul Ramé het roer overnam. Een paar jaar later kwam zijn zwager Julien Lepage erbij en hij werd voorzitter in 2020. Met deze hernieuwde kracht begonnen ze aan een project van groot religieus en cultureel belang.
Eenvoudig, maar diepgaand
"Een calvarieberg herstellen is heel eenvoudig. Maar de impact is enorm in termen van getuigenis, en ik zag meteen de evangeliserende dimensie ervan," zei de voorzitter van de groep in een interview met Catholic News Agency in 2021.
Zoveel meer dan een opknapbeurt
Bij het restaureren van een kruis wordt ervoor gezorgd dat het opgeknapte kruis zo veel mogelijk op het origineel lijkt. Soms moeten figuren van de gekruisigde Christus opnieuw worden gemaakt, waarbij het corpus zorgvuldig moet worden gevormd en vervolgens aan het kruis moet worden bevestigd. Maar zelfs het optillen van het kruis wordt een evangelisatieactie. Lepage vertelde dat wanneer het opgeknapte kruis officieel is geïnstalleerd, vrijwilligers samenkomen en samen bidden, zingen en genieten van een feestelijke maaltijd.
Het geven van betekenis
De voorzitter merkte ook op hoe het intrinsiek katholieke werk jonge mensen een gevoel van doelgerichtheid geeft dat anders ontbreekt in de moderne wereld, die zo gericht is op zelfverheerlijking. "Talloze jongeren voelen zich verloren en zijn op zoek naar actie. Het herstellen en plaatsen van calvaries valt binnen hun competentie en geeft hen een gevoel van verbondenheid. Ze kunnen zich identificeren met een zaak en het geeft ze een helderder beeld van de katholieke wereld."
Lees ook: De voorrechten van de maand maart
De actie bouwt bruggen
Sterker nog, hij merkte op dat of de vrijwilligers nu katholiek zijn of niet, velen zich bewust zijn van hoe Frankrijk "achteruitgaat, instort en dat ze de christelijke wortels van hun land willen behouden."
Het trotseren van de elementen
Vrijwilligers worden zo geconfronteerd met twee van de belangrijkste elementen die de moderne samenleving zo hard probeert uit te roeien, namelijk het cultiveren van het katholieke geloof en het bijbrengen van heldhaftige kwaliteiten. Een van de meest recente projecten van de groep bestond uit het beklimmen van het Glières-plateau tot een hoogte van 1.402 meter door de sneeuw en het oprichten van een kruis op de top ervan.
Een doorn in het oog van velen
Een dergelijke inspanning is slechts één voorbeeld van hoe de door jongeren geleide beweging alleen al door haar bestaan de waarheid van het Evangelie bewijst. Het is het kruis dat de vrijwilligers heeft samengebracht voor een gemeenschappelijke zaak, hetzelfde kruis dat symbool staat voor alles wat antikatholieken en diegenen tegen het leven zo hartstochtelijk verachten.
In de voetsporen van Constantijn
De heidense Romeinse keizer Constantijn won zijn beroemde slag bij de Milviaanse brug nadat hij had geluisterd naar een visioen dat hem vertelde dat hij zou overwinnen door het teken van Christus, het kruis, te gebruiken. Het werk van SOS Calvaires verhoogt diezelfde standaard opnieuw in het landschap van de oudste dochter van de Kerk, want de waarheid blijft constant: "In hoc signo vinces", wat betekent "met dit teken zul je overwinnen".
Dit artikel was eerder gepubliceerd op tfp.org
Laatst bijgewerkt: 11 maart 2024 06:24
