De heilige Petrus Canisius
Hoe Petrus Canisius tijdens de Reformatie de harten en hoofden terugwon voor de Kerk
Petrus Canisius is Kerkleraar, Contrareformator en heilige. Bovendien een Nederlander, die wij mogen koesteren als een vaderlandse heilige.
Eerst advocaat worden
Peter Kanis - zijn naam werd later gelatiniseerd tot "Canisius" - werd in 1521 geboren in Nijmegen, toen een Duitse provincie van het aartsbisdom Keulen. Aanvankelijk wilde hij advocaat worden om zijn vader, burgemeester van Nijmegen, een plezier te doen. Na een retraite onder leiding van de heilige Petrus Faber, een van de eerste metgezellen van de heilige Ignatius van Loyola, besloot de jonge Petrus jezuïet te worden.
Concilie van Trente
Kort na zijn priesterwijding vergezelde hij de bisschop van Augsburg naar het Concilie van Trente en woonde als afgevaardigde twee zittingen van deze Kerkvergadering bij. Later werd hij naar Rome geroepen door de heilige Ignatius, die hem vijf maanden lang aan zijn zijde hield. In antwoord op een oproep van hertog Wilhelm IV van Beieren om katholieke professoren te vinden die de ketters konden weerleggen, werd Petrus Canisius, na zijn plechtige professie, samen met twee andere jezuïeten naar Duitsland gestuurd.
Tegen de reformatie
Vanaf dat moment bracht Petrus zijn leven door met het helpen van mensen in Duitsland, Oostenrijk, Bohemen, Moravië en Zwitserland om stevig vast te houden aan hun katholieke geloof in tegenstelling tot de dwalingen van de protestantse pseudo-reformatie die zich toen over die landen verspreidde. Het herstel van het katholieke geloof in Duitsland is grotendeels te danken aan het werk van de paters-jezuïeten dat Petrus leidde.
Lees ook: De heilige Vincent Ferrer - prediker en wonderdoener
In gedachten verzonken
Uit deze tijd stamt een prachtige anekdote. Petrus logeerde met zijn secretaris aan het hof van hertog Wilhelm van Beieren. In zijn vrije tijd dicteerde de heilige een boek over Onze Lieve Vrouw. Op een gegeven moment moest de secretaris even weg. Petrus bleef in gedachten verzonken achter. Nadat hij de deur hoorde openen en sluiten vervolgde hij zijn dictaat. Na een uur kwam zijn secretaris terug, hoogst verbaasd - de hertog had al die tijd het dictaat uitgeschreven! De heilige bood onmiddellijk zijn excuses aan, maar de hertog vond het een eer te mogen bijdragen aan een belangrijk boek over Onze Lieve Vrouw.
De harten van de burgers winnen
Petrus Canisius combineerde krachtige prediking met onderwijs en onophoudelijke werken van liefdadigheid. In Oostenrijk preekte hij aanvankelijk voor bijna lege kerken, gedeeltelijk door zijn Rijnlands Duits dat de Weense bevolking niet aanstond. Maar zijn onvermoeibare diensten voor de zieken en stervenden tijdens een uitbraak van de pest, wonnen de harten van de burgers, waarna zijn accent van weinig belang meer was.
Bisdom besturen
De koning, de nuntius en zelfs de paus wilden hem benoemen op de vacante zetel van Wenen, maar Sint-Ignatius stond hem slechts toe het bisdom gedurende een jaar te besturen zonder bisschopswijding. Het was in deze tijd dat Sint Pieter begon te werken aan zijn beroemde catechismus, Summa Doctrinae Christianae (Samenvatting van de Christelijke Leer).
Praag teruggewonnen voor het geloof
Aangesteld in Praag, wist Petrus Canisius de stad praktisch terug te winnen voor het geloof. Het college dat hij in de stad oprichtte, stond zo hoog aangeschreven om zijn uitstekende academische kwaliteiten, dat zelfs protestanten hun zonen erheen wilden sturen. In deze tijd werd hij ook provinciaal overste van de jezuïetenorde voor een gebied dat Tsjecho-Slowakije, Zuid-Duitsland, Oostenrijk en Bohemen omvatte.
Veel geschreven
Petrus Canisius richtte niet alleen verschillende colleges op, maar bereidde ook de weg voor vele andere. Hij schreef ook veel gedurende zijn leven. Zijn boeken waren catechetisch, instructief, historisch en apologetisch, en weerlegden de dwalingen van het protestantisme.
Universiteit in Fribourg
Canisius was al op gevorderde leeftijd toen hij de opdracht kreeg een college te stichten in Fribourg, Zwitserland, hoofdstad van het katholieke kanton, ingeklemd tussen twee machtige protestantse buren. Alle obstakels overwinnend, waaronder talrijke financiële moeilijkheden, stichtte de heilige Petrus een universiteit die tot op de dag van vandaag functioneert. Het behoud van het katholieke geloof in Fribourg in een kritieke periode van haar geschiedenis kan met zekerheid aan hem worden toegeschreven.
Doctor van de Kerk
Toenemende lichamelijke ziekten dwongen Petrus Canisius het prediken op te geven. In 1591 kreeg hij een verlammingsaanval die hem de dood nabij bracht. Eenmaal voldoende hersteld, bleef hij schrijven met de hulp van een secretaris tot kort voor zijn overlijden op 21 december 1597. Petrus Canisius werd tegelijkertijd heilig verklaard en tot Doctor van de Kerk verklaard in 1925 door Paus Pius XI.
Dit artikel verscheen eerder op americaneedsfatima.org en is licht aangevuld.
Laatst bijgewerkt: 26 april 2022 19:52