De heilige Johannes Chrysostomus confronteert de keizerin met haar daden, zoals geschilderd door Jean Paul Laurens.
De tien mooiste uitspraken van Sint-Johannes Chrysostomus, de heilige met een mond van goud
Vandaag is het de feestdag van de heilige Johannes Chrysostomus, een van de grootste Kerkvaders uit de geschiedenis. In dit artikel zijn 10 van zijn mooiste en meest inspirerende uitspraken bij elkaar gebracht.
Guldenmond
De heilige Johannes Chrysostomus leefde in de 4e en 5e eeuw na Christus en was een bisschop van grote wijsheid. Zijn preken raakten de zielen van velen, waardoor hij de bijnaam ‘Chrysostomus’ kreeg, wat ‘mond van goud’ betekent. Johannes Chrysostomus was een man van God die niet schroomde om zelfs de keizer en keizerin van het Romeinse Rijk te corrigeren. Toen keizerin Eudoxia een zilveren standbeeld van zichzelf liet plaatsen vlakbij de Hagia Sophia, de grootste kathedraal ter wereld, reageerde Sint-Johannes scherp. Hij zei: “Opnieuw raast Herodias, opnieuw danst ze, en opnieuw verlangt ze ernaar het hoofd van Johannes op een schaal te ontvangen.” Deze uitspraak leidde tot zijn verbanning. Hij stierf uiteindelijk in de Caucasus. Na zijn dood werden zijn overblijfselen 30 jaar later met grote vreugde teruggebracht naar Constantinopel. De zoon van keizerin Eudoxia, Theodosius II, was inmiddels keizer geworden en smeekte om vergeving voor de daden van zijn moeder. Sindsdien wordt Sint-Johannes vooral in het Oosten vereerd als een uiterst belangrijke heilige. In 1908 riep paus Pius X hem uit tot beschermheilige van predikers.
1. Vrijgevigheid
Een van de kenmerken van het volgen van Christus is het delen van het eigen bezit met de minderbedeelden. De katholieke Kerk is dan ook eeuwenlang de grootste voorziener van liefdadigheid in de hele wereld. Sint-Johannes herinnerde zijn volgelingen eraan dat het liefhebben van Christus en medelijden hebben met de armen onlosmakelijk verbonden zijn:
"Als je Christus niet kunt zien in de bedelaar bij de kerkdeur, zul je Hem niet aantreffen in de kelk [van de Heilige Communie]."
2. God op nummer één
Vandaag de dag zijn er heel veel mensen, ook binnen de Kerk, die bang zijn om hun mening te uiten. Wat als ze hiermee mensen beledigen? Hierdoor zwijgen ze vaak over misstanden binnen de Kerk, over liturgisch misbruik, over ketterij en tal van andere zaken. Maar zoals eerder bleek, was de heilige Johannes niet bang om mensen terecht te wijzen. Ofwel in zijn woorden:
"We moeten niet bang zijn om mensen te beledigen, als we door hen te respecteren God beledigen."
3. Abortus
Sinds jaar en dag zijn er manieren geweest om het ongeboren kind te doden. Dit was niet anders in de tijd van Sint-Johannes. Zoals elke goede christen zette ook de aartsbisschop zich in om dit weerloze leven te verdedigen. In krachtige woorden zei hij:
"Om een foetus te vernietigen is iets dat erger is dan moord. Degene die dit doet neemt geen leven dat al geboren is, maar voorkomt dat het geboren wordt."
Lees ook: Fiducia supplicans toegejuicht door de homobeweging
4. Hoop
Vaak is het makkelijk om de hoop in het christelijke leven te verliezen. De spirituele strijd is zwaar: we zondigen opnieuw en opnieuw, ondanks onze beste bedoelingen. De heilige Johannes was zich hier maar al te goed van bewust. Met aanmoedigende woorden probeerde hij zijn toehoorders moed in te spreken, en herinnert hen eraan dat er altijd hoop is:
"Laat niemand het betreuren dat hij opnieuw en opnieuw gevallen is, want vergeving is verrezen uit het graf."
5. Spiegel
Sint-Johannes schroomde niet om zijn volgelingen op confronterende wijze aan te spreken op hun eigen gedrag. Vaak vragen christenen zich af waarom hun gebeden niet worden verhoord, ongeacht hoe vaak ze bidden tot God en de heiligen om hulp vragen. De bisschop houdt de gelovigen een spiegel voor:
"Wanneer je moe wordt van het bidden, en niet ontvangt, bedenk dan hoe vaak je een arme man hebt horen roepen, en niet naar hem geluisterd hebt."
6. Opvoeding
Zoals het een goede herder betaamt, had de aartsbisschop ook oog voor de jeugd. Hij besefte hoe belangrijk het is dat ouders hun kroost het goede voorbeeld geven in het navolgen van Christus. Wanneer kinderen zien dat hun ouders Christus uitstralen, zullen zij dat ook doen. Hij legt ouders uit:
"Wanneer we onze kinderen leren om goed te zijn, zachtmoedig, vergevingsgezind (dit zijn allen kenmerken van God), vrijgevig, om hun naaste lief te hebben, om dit huige tijdperk als niets te beschouwen, kweken we deugd in hun zielen, en onthullen we de afbeelding van God in hen."
7. Het huwelijk
Het lijkt misschien onwaarschijnlijk, maar deze celibate bisschop deelde de mooiste en meest romantische uitspraken aangaande liefde en het huwelijk. Sint-Johannes moedigde getrouwde koppels aan elkaar trouw te zijn en elkaar te dienen. Zo zei hij bijvoorbeeld tegen de getrouwde mannen:
"Maak je niet druk om geld. Heb je vrouw meer lief dan je eigen leven. Heb nooit ruzie, maar wees trouw. Verkies haar gezelschap thuis boven het buitenshuis zijn. Waardeer en bewonder haar in het openbaar, en voorzie haar geduldig van advies. Bid samen, ga naar de kerk en bespreek de lezingen en gebeden. Als je huwelijk gelijk is aan dit alles, zal jullie perfectie wedijveren met de allerheiligste monniken."
Lees ook: Studie voor de boeg? Dit gebed van Sint-Thomas van Aquino helpt
8. De hand en het oog
Het delen van slechts één uitspraak op dit gebied zou de heilige Johannes geen recht doen. Op bijna poëtische wijze geeft hij een ode aan het huwelijk:
"De [getrouwde] man en vrouw zouden moeten lijken op de hand en het oog. Wanneer de hand pijn lijdt, zouden de ogen moeten huilen. En als de ogen huilen, zou de hand de tranen weg moeten vegen."
9. Zonde en de biecht
Een van de middelen die Christus ons gegeven heeft om genade te verkrijgen, is het biechten van onze zonden. Sint-Johannes was zich hier goed van bewust, en moedigde zijn toehoorders aan om zich vooral niet te schamen wanneer ze kwamen biechten. Hij leert ons dat dat een list is van de Boze, die alles verwart:
"Schaam je wanneer je een zonde begaat, niet wanneer je berouw toont. Zonde is de wond, berouw is het medicijn. Zonde wordt gevolgd door schaamte; berouw wordt gevolgd door stoutmoedigheid. Satan heeft deze volgorde op zijn kop gegooid - hij geeft stoutmoedigheid om te zondigen, en schaamte om tot berouw te komen."
10. Memento mori
Tegenwoordig is men bang om anderen te krenken. Daarom doet de moderne mens er vaak alles aan om anderen te vriend te houden, ook al staat dat haaks op zijn principes of overtuigingen. De heilige Johannes zag dat anders. Hij wist maar al te goed dat ons leven vluchtig is, en dat alleen het aanbidden van God het allerbelangrijkste is. Zo herinnert hij ons eraan:
"Als je zou weten hoe snel men je zou vergeten nadat je bent gestorven, zou je niet wie dan ook proberen te behagen behalve God."
Stralende genade
Sint-Johannes heeft ons een schatkamer aan wijsheid achtergelaten in de vorm van talloze boeken, preken en geschriften. De Heilige Liturgie die hij heeft geschreven wordt tot op de dag van vandaag gevierd in de Byzantijnse ritus van onze Kerk. Het loflied dat zij op zijn feestdag voor hem zingen, is een heilige als Sint-Johannes zeker waardig:
"Uit uw mond straalde de genade als een fakkel, die heel de aarde heeft verlicht. Voor de wereld heeft zij schatten van onbaatzuchtigheid bijeengebracht, en zij toonde ons de verhevenheid van de deemoed. Onderricht ons door uw woorden, vader Johannes Chrysostomus, en bid tot Christus, God het Woord, om de redding van onze zielen."
Laatst bijgewerkt: 16 september 2024 09:10