Onze Lieve Heer verscheen in 1675 aan zuster Margaretha-Maria Alacoque, hetgeen leidde tot de devotie van het Heilig Hart van Jezus. In 1689 waarschuwde zij 'zonnekoning' Lodewijk XIV voor groot onheil honderd jaar later, tenzij hij Frankrijk aan het Heilig Hart zou toewijden.
De heilige Margaretha-Maria Alacoque en haar contrarevolutionaire betekenis
Voor degenen die de geschiedenis zien met ogen van geloof en die weten hoe ze de interventies van de Voorzienigheid ten gunste van de Heilige Kerk moeten onderscheiden, lijkt het toeval en de harmonie tussen de missies van twee grote heiligen opvallend: De heilige Louis-Marie Grignion de Montfort en de heilige Margaretha-Maria Alacoque [wier feestdag op 17 oktober valt, -red.].
Verval van adel en gilden
Beiden leefden in Frankrijk op een moment dat van kapitaal belang was voor de wereldgeschiedenis. In het diepst van de Franse samenleving bleven de kiemen van de grote ideologische bewegingen van de zestiende eeuw zich krachtig ontwikkelen. Hoe discreet ze ook waren, de tendensen naar rationalisme, secularisme en liberalisme verspreidden zich als een onstuimige onderstroom in de belangrijkste sectoren van de samenleving. En het langzame maar onverbiddelijke verval van de aristocratie en de ambachts- en koopmansgilden, samenvallend met de steeds duidelijker wordende opkomst van de bourgeoisie, bereidde de sociale organisatie voor die in 1789 het levenslicht zou zien. Met andere woorden, lang van tevoren, maar onmiddellijk met grote kracht, met een kracht die snel menselijk bijna onweerstaanbaar zou worden, vormde de Revolutie zich als een kankergezwel in de ingewanden van een nog gezond organisme. Zulke historische processen moeten bij voorkeur in de knop worden gestopt. Als men ze zich laat ontwikkelen, worden ze steeds moeilijker te beheersen.
Triomf van religie
Het is daarom belangrijk te benadrukken dat, precies op het moment dat preventieve actie het meest opportuun en het meest effectief leek, de Voorzienigheid in Frankrijk twee heiligen liet opstaan met een duidelijke en speciale missie in dit opzicht. Deze missie was in de eerste plaats en direct gericht op de oudste dochter de Kerk, maar zou indirect de hele wereld ten goede komen. Want aan de ene kant had het uitdoven in ovo van de revolutionaire kiemen in Frankrijk de rampspoed van de Revolutie voor de hele wereld kunnen voorkomen, aan de andere kant had een belangrijke triomf van de Religie, die plaatsvond in het leidende land van Europa in de achttiende eeuw, onberekenbare gevolgen kunnen hebben voor de religieuze en culturele geschiedenis van de mensheid.
Heilig Hart voorspelde groot onheil
De regering van Lodewijk XIV duurde van 1643 tot 1715. De heilige Margaretha-Maria leefde van 1617 tot 1690 en de heilige Louis-Marie Grignion de Montfort werd geboren in 1673 en stierf in 1716. Zoals we kunnen zien, waren zowel het werk van de visitandin aan wie het Hart van Jezus zijn liefdesboodschappen doorgaf als de prediking van de engelachtige apostel die de ‘Ware Devotie tot de Heilige Maagd’ onderwees, gelijktijdig met de Zonnekoning. Lezers van Cristiandad zijn ongetwijfeld bekend met de verzoeken van Onze Lieve Heer, via de heilige Margaretha-Maria, aan Lodewijk XIV. Ze weten dat het Heilig Hart Frankrijk groot onheil voorspelde, maar beloofde dit te voorkomen als haar verzoeken werden verhoord.
Frankrijk negeerde waarschuwing
Ten slotte weten ze dat toen Lodewijk XIV geen acht sloeg op de boodschap - misschien misleid door informatie en manoeuvres die vandaag de dag nog steeds slecht begrepen worden - Lodewijk XVI in de gevangenis beloofde er acht op te slaan. Maar het was te laat en de Revolutie nam haar loop, tot ons aller ongeluk. Wat we van deze gebeurtenissen voorlopig moeten onthouden, is dat de Voorzienigheid vanuit het centrum van Frankrijk, vanuit Paray-le-Monial, een vuurvlam van vroomheid en een brandend brandpunt van morele regeneratie wilde ontsteken in het meest christelijke koninkrijk, om de rampspoed die volgde te voorkomen. In dezelfde geest echter wakkerde de Voorzienigheid een andere beweging aan in het westen van Frankrijk.
De oppermachtige Lodewijk XIV sloeg waarschuwingen van Hogerhand in de wind. Binnen zeventig jaar was zijn trouw vernietigd.
Voorloper en patriarch van de contrarevolutie
Net als de heilige Margaretha-Maria lijkt de heilige Louis-Marie geen bijzondere politieke gedachten te hebben gehad. Hij voorzag grote rampen voor zijn land en voor de hele Kerk. Maar zijn blik stopte niet bij de diepere sferen waarin deze catastrofes werden voorbereid. Zijn geschriften zinspelen op een grote religieuze en morele crisis waaruit, als uit een doos van Pandora, allerlei kwaad zou voortkomen. Om dit kwaad te voorkomen predikte hij in zijn vurige preken, die door de boeren van het vrome West-Frankrijk met grote gretigheid werden aangehoord, de spirituele leer die hij in verschillende werken samenvatte, waarvan de belangrijkste de ‘Verhandeling over de ware toewijding aan de Heilige Maagd’, de ‘Omzendbrief aan de Vrienden van het Kruis’ en de ‘Liefde voor de eeuwige wijsheid’ waren.
Lees ook: Hoe de karmelietessen van Compiegne heldhaftig de hemel wonnen
‘Heilige slavernij’ voor Maria
Goed geanalyseerd vormen deze drie monumentale - en helaas weinig bekende - boeken de weerlegging van alle valse doctrines waaruit het monster van de Revolutie zou voortkomen. Een weerlegging die zeker sui generis is. De werken van de heilige Louis-Marie waren niet in de eerste plaats bedoeld om sceptische, sensuele en naturalistische geesten te overtuigen van hun dwaling. Zijn voornaamste zorg was om fervente of lauwe katholieken te waarschuwen tegen deze dwalingen. En zo bestond zijn hele dialectiek uit het bijbrengen van de liefde voor de Wijsheid, om zijn lezers te waarschuwen tegen secularisme of lauwheid; het bijbrengen van de liefde voor het Kruis, om katholieken van een tijdperk dat in wezen spottend en werelds was, te waarschuwen tegen sensualiteit en de waanzinnige liefde voor genot; en het bijbrengen van de devotie tot Onze Lieve Vrouw door middel van 'heilige slavernij', om lezers te waarschuwen die te allen tijde blootgesteld waren aan de verraderlijkheid van dat ware ontkiemende calvinisme dat het jansenisme was.
Onze Lieve Vrouw in Montfortiaanse prediking
In al zijn boeken is de dialectiek hetzelfde. Hij laat zien, met argumenten uit de Schrift, Traditie, Kerkgeschiedenis en Hagiografie, dat een katholiek niet mee kan gaan met de tijdgeest en dat elke middenweg tussen deze tijdgeest en het vrome leven niets anders is dan een gevaarlijke illusie van de zintuigen of van de duivel. In dit hele systeem moet benadrukt worden dat de devotie tot Onze Lieve Vrouw, vooral beschouwd als Koningin van het Heelal, Moeder van God en mens en Middelares van alle genaden, een absoluut centrale rol speelt. Het is door deze devotie dat de gelovigen wijsheid van God en liefde voor het Kruis kunnen verkrijgen. Want de allerheiligste Maria is het middel waardoor Jezus Christus naar ons toe kwam en waardoor wij naar Hem toe kunnen gaan.
Slaaf zijn van Maria
Hoe meer we met Maria verbonden zijn, hoe meer we met Jezus verbonden zijn. Het is in Mariale zielen - intens, vurig, kinderlijk Mariaal - dat de Heilige Geest Jezus vormt. Zonder haar eindigen de grootste pogingen tot heiliging in een ramp. Met haar wordt wat ontoegankelijk lijkt voor onze zwakheid toegankelijk, worden de wegen geopend, de deuren geopend en wordt onze kracht, geput uit het kanaal van genaden, honderdvoudig vergroot. Het belangrijkste is dus om echt toegewijd te zijn aan Maria. Maar deze toewijding heeft zijn vervalsingen. De heilige laat ons zien wat die zijn en waarschuwt ons tegen minimalisten, vooral degenen die genoegen nemen met een ijdele devotie die bestaat uit louter formules en uiterlijke vroomheidsdaden. Volmaakte devotie, zo leert hij ons, bestaat erin slaaf te zijn van Maria, haar al onze geestelijke en wereldlijke goederen te geven en alles voor haar, met haar en in haar te doen.
Contrarevolutionaire vruchten
De heilige Louis-Marie was een grote vervolgde. Prelaten, kerkvorsten en de regering zelf streden tegen hem. Alleen de paus en een paar Franse bisschoppen steunden hem. In Bretagne, in Poitou, in Aunis, werd zijn prediking vrij uitgeoefend en duurde voort door de generaties, die diep gelovig bleven. Toen tijdens de Revolutie de christelijke beschaving in Frankrijk helden nodig had om haar te verdedigen, verschenen ze min of meer in het hele christelijke koninkrijk. Maar in een bepaalde streek nam het hele volk de wapens op in een massale, compacte, onstuimige en ontembare reactie. De Chouans, wier herinnering geen katholiek kan oproepen zonder de diepste en meest religieuze ontroering, waren de kleinkinderen van diezelfde boeren die de heilige Louis-Marie had gevormd in de devotie tot Onze Lieve Vrouw. Waar de heilige Louis-Marie had gepredikt en gehoord, was er geen goddeloze en heiligschennende revolutie; integendeel, er was een kruistocht en een contrarevolutie.
De relevantie van beide heiligen
Het is van weinig belang om te weten in hoeverre de bewegingen van Paray-le-Monial en de Vendée elkaar in de zeventiende eeuw ontmoetten. Het belang van beide was niet beperkt tot die tijd. Kinderen van de Kerk, in deze tragische twintigste eeuw, kunnen en moeten we beide bewegingen in één perspectief zien en, zo verenigd, tot onze spirituele schat maken. De essentiële schakel die hen samenbindt is nu zo duidelijk zichtbaar in het geweten van elke gelovige dat het niet eens nodig is om erop te hameren. De toewijding aan het Hart van Jezus is de rijkste, meest extreme, meest delicate manifestatie van de liefde van onze Verlosser voor ons. De weg naar het Hart van Jezus loopt via de Middelares van alle Genaden. En zo gaat men naar het Hart van Jezus door het Hart van Maria. Louis-Marie Grignion de Montfort kende deze laatste devotie, waar de heilige Antonius Maria Claret zoveel licht op heeft laten schijnen, blijkbaar niet. Maar het is het knooppunt tussen de boodschap van Paray en de prediking van de mariale apostel van de Vendée. Een knooppunt dat trouwens zo benadrukt werd in de verschijningen van Fatima.
Vrede volgt uit rechtvaardigheid
Maar naast deze grote fundamentele verbanden zijn er nog andere. We zullen ze in één oogopslag begrijpen als we bedenken hoe Frankrijk, de christelijke beschaving en de wereld er vandaag uit zouden kunnen zien als de bewegingen van Paray-le-Monial en de Vendée in de zeventiende en achttiende eeuw hadden gezegevierd. In plaats van de Revolutie, met haar afschuwelijke nawerkingen die ons hebben meegesleurd naar de huidige draaikolk, zouden we de heerschappij van gerechtigheid en vrede hebben. Opus Justitiae pax [De vrede is het werk van de rechtvaardigheid, -red.], luidt het wapen van Pius XII. Ja, de vrede van Christus in het Koninkrijk van Christus, waarvandaan we ons steeds verder verwijderen.
Koningschap van Maria
En dit onderstreept de zeer grote wenselijkheid van de boodschap van Paray-le-Monial en het werk van de heilige Louis-Marie. Zij leren ons dat de wortel van de problemen die de huidige crisis hebben veroorzaakt religieus en moreel is. En ze tonen ons de bovennatuurlijke middelen waarmee de universele Revolutie van onze tijd, de brutale en verdorven dochter van de Franse Revolutie, gestopt kan worden. Alleen door goed gebruik te maken van deze middelen kunnen, op cultureel, sociaal of politiek gebied, de reacties geboren worden die het Koningschap van Christus door het Koningschap van Maria op aarde voorbereiden.
Dit artikel van prof. Plinio verscheen oorspronkelijk in het novembernummer 1958 van het Catalaanse tijdschrift Cristiandad en is overgenomen van pliniocorreadeoliveira.info.
Laatst bijgewerkt: 21 oktober 2023 07:25