Heilige Eusebius en de waarde van het martelaarschap van moreel lijden

Heilige Eusebius, bisschop van Vercelli (Italië, 283-371), vocht tegen de Arianen. Het leed dat zij hem aandeden leverde hem de titel van martelaar op, hoewel zijn bloed niet is vergoten.

Noot van de redactie: Deze tekst is een bewerking van een transcriptie van een conferentieopname van professor Plinio Corrêa de Oliveira aan partners en medewerkers van de TFP, waarbij de mondelinge stijl behouden is gebleven, en niet door de auteur is herzien.

De “naastenliefde” van de tegenstanders van de Kerk

De “naastenliefde” van de tegenstanders van de Kerk is een markant feit: de Arianen hebben deze man zo veel leed berokkend – leed van morele aard – dat hij als martelaar van de Kerk werd beschouwd, hoewel hij geen fysieke marteling heeft ondergaan. Dat wil zeggen, de vervolgingen waren zo hevig, de laster zo groot, de onenigheid tussen zijn vrienden zo groot, dat het alles moet zijn geweest wat een mens moreel kan kwellen. Met andere woorden, er was een georganiseerde campagne van de Arianen tegen deze heilige, die zijn bestaan moet hebben ondermijnd en hem tot het uiterste van ellende heeft gebracht.

De wreedheid van vijanden tegenover heiligen

Daar zie je goed de wreedheid van de vijanden van de Kerk ten opzichte van degenen die haar werkelijk dienen, in schril contrast met de zachtaardigheid die deze vijanden hebben ten opzichte van de valse kinderen van de Kerk. Daar kunnen we ook een criterium aanhouden voor het onderscheiden van geesten en goed begrijpen wie de ware kinderen van de Kerk zijn.

Wie zijn ware kinderen der Kerk?

Helaas weten we vaak niet wie een echt kind van de Kerk is. Want Onze Lieve Heer zei in het Evangelie dat de kinderen van de duisternis helaas soms slimmer zijn dan de kinderen van het licht. Maar juist daarom vergissen de kinderen van de duisternis zich zelden. En wanneer zij iemand in de katholieke gelederen behagen – ik ken geen uitzonderingen – is het uiterst zeldzaam dat zij zich vergissen. Degenen die zij in de katholieke gelederen aanvallen – er zijn uitzonderingen – verdienen dat meestal.

Lees ook: Het kwaad wordt losgelaten op Amerika met de moord op Charlie Kirk

Aanvallen als omkering en misleiding

Soms vallen ze iemand aan om een vijand onder de katholieken te eren. Daarom moet je wat voorzichtiger zijn. Maar in ieder geval is het zo dat wanneer ze iemand aanvallen, dat meestal komt omdat die persoon het verdient. En dan hebben jullie het voorbeeld van heilige Eusebius, die laat zien hoe hij, als man vol kwaliteiten en deugden, op deze manier werd aangevallen en gehaat. Waarom? Omdat hij een echte zoon van de Kerk was.

Wat kinderen der duisternis haten

Dit toont ook aan hoe kwaadaardig de kinderen van de duisternis zijn. We moeten niet denken dat de kinderen van de duisternis echte katholieken haten vanwege onze gebreken. Als hun haat tegen ons ergens niet volledig is, dan is dat vanwege de gebreken die we misschien hebben, want het zijn de kwaliteiten van de goeden die zij haten. De kinderen van de duisternis haten het licht, ze haten de waarheid, ze haten de deugd, ze haten het goede. En het is vanwege onze gebreken dat ze uiteindelijk met ons kunnen verzoenen.

Zelfonderzoek bij lof van duisternis

Zo zei iemand uit onze beweging, wiens naam ik niet wil noemen, maar van wie ik dit persoonlijk heb gehoord, op een gegeven moment dat hij merkte dat hij het voorwerp was van veel hoffelijkheid van de kant van de kinderen van de duisternis. En toen zei deze persoon: “Ik moet mijn geweten onderzoeken, want er is iets niet in orde met mij, dat deze mensen zo geïnteresseerd in mij zijn...” 

Lees ook: Het martelaarschap van de heiligen Nereus en Achilleus

Colosseum en angst der martelaren

Het zou interessant zijn om hier nog iets aan toe te voegen: hoe erkent de Kerk dat moreel lijden even groot of groter kan zijn dan martelaarschap? In de Acta Martirum worden die verschrikkelijke martelingen beschreven: panters, jaguars, wolven en leeuwen die zich op de martelaren stortten en hen verscheurden, wat de indruk wekte dat het een gruwelijke marteling was, en dat was het ook! Als je het Colosseum bezoekt, zie je een kleine gevangenis waar de martelaren werden vastgehouden die de volgende dag zouden worden geofferd. Ze brachten de hele nacht door met bidden om doorzettingsvermogen, omdat ze wisten dat ze de volgende dag zouden sterven. Niet ver daarvandaan stonden de kooien met de hongerige wilde dieren, die huilend wachtten op het vlees van die mensen de volgende dag. Het was een verschrikkelijke kwelling!

Dagelijks apostolaat en verborgen martelaarschap

Maar in het leven en de dagelijkse strijd van de ware apostel doen zich tragische, uiterst moeilijke situaties voor, die vergelijkbaar zijn met de kwellingen van de martelaren in het Colosseum. En dat moet men in aanmerking nemen om de waarde te begrijpen van het leven dat wij als ware katholieken leiden en om het normaal te vinden dat men zulk lijden doormaakt. Het is eigen aan de apostel om te lijden, en wel met een lijden dat soms vergelijkbaar is met dat van de eerste christenen. Daarom moeten we deze vorm van martelaarschap liefhebben, omdat het de gouden draad is van ons bestaan. Want alles wat goed is in ons leven, is niet zo goed als het lijden dat we ondergaan. Want daardoor vermengt ons bloed zich met het oneindig kostbare Bloed van Onze Heer Jezus Christus om, op een immens ondergeschikte maar doeltreffende manier, bij te dragen aan de redding van de zielen.

Lijden aannemen met bereid hart

We moeten dit aspect in overweging nemen en daarom begrijpen dat het normaal is dat Onze Lieve Vrouw ons lijden bezorgt, dat het normaal is dat dit lijden soms verschrikkelijk is. En dat wanneer het komt, we het moeten ontvangen met een voorbereide ziel, en niet met de verbazing en schrik van iemand aan wie iets overkomt wat niet had mogen gebeuren. De grote schrik en de grote verrassing van ons leven zal zijn dat we niet lijden... zo natuurlijk is het lijden voor ons: “christianus alter Christus – de christen is een andere Christus”.

Lees ook: Miljoenen Afrikaanse christenen vervolgd door toenemend geweld van islamitische jihadisten

Voorbeeld van valse beschuldiging besproken

Ik herinner me hier een geval van een echte zoon van Onze Lieve Vrouw, die enorm heeft geleden. Het gaat om een persoon die Heilige Louis Marie Grignion de Montfort in een van zijn werken prijst. Het was een priester, als ik me niet vergis, genaamd Monsieur Baudon, of zoiets, uit de Elzas. Deze priester oefende zijn ambt uit, als ik me niet vergis, in Straatsburg, een stad in die regio. Hij stond in hoog aanzien bij de bisschop van zijn bisdom, die hem vaak kwam bezoeken. Op een dag, toen deze priester net de Heilige Mis had opgedragen, kwam een misdienaar rennend uit de sacristie en schreeuwde door de hele straat dat de priester een aanslag had gepleegd op zijn zuiverheid. 

Publieke smaad en kerkelijke verwerping

De omstandigheden die door de jongen werden beschreven, waren zo ernstig dat de publieke opinie – die sterk gekant was tegen de priester, omdat hij een echte toegewijde van Onze Lieve Vrouw was, in een tijd waarin zulke toegewijden werden gehaat – geloof hechtte aan de lasterlijke beschuldiging, ondanks het feit dat er slechts één getuigenis was, en dan nog van een kind. Ook de bisschop geloofde het. Hij verbrak alle banden met de priester, die vervolgens tien jaar lang in de grootste verachting, minachting en afwijzing van iedereen leefde, volledig geïsoleerd en buitengesloten. 

Bekentenis van stervende en eerherstel

Aan het einde van die periode stierf deze jongen, die inmiddels een brave jongeman was geworden, maar voordat hij stierf, verzamelde hij een groot aantal mensen om zich heen die hij had laten komen en vertelde hij dat iemand uit de stad hem geld had gegeven om die laster tegen de priester te verzinnen. En dat hij niet voor Gods rechtbank wilde verschijnen met zo'n schandvlek op zijn rug. Hij noemde de naam van de persoon die hem het geld had gegeven. Er waren zelfs mensen van de geestelijkheid aanwezig bij de stervende.

Lees ook: Antifa's bekladden busje van onze vrijwilligers en roepen op: 'Val hun woning aan'

Herleving reputatie na tien jaar

Het nieuws verspreidde zich door de hele stad. En de bisschop, die nog steeds dezelfde was, ging op bezoek bij de priester, herstelde hun goede relatie, begon weer bij hem te eten. En de storm ging voorbij. Gedurende tien jaar, zonder enige plausibele hoop dat deze situatie zou worden opgelost, tot het einde van zijn dagen, verkeerde deze man altijd in de ergste staat van schande waarin een mens zich kan bevinden.

Voortdurende vervolging door kinderen der duisternis

Dit zijn de enorme beproevingen waaraan de kinderen van de duisternis de kinderen van het licht onderwerpen. Net als de Ariërs in de vierde eeuw, net als de jansenisten in de zeventiende eeuw en de vervolging door totalitaire regimes in de twintigste eeuw, is het altijd dezelfde vorm van vervolging. En we moeten ons voorbereiden op elk moreel lijden om het, op welke manier dan ook, te kunnen verdragen uit liefde voor Onze Lieve Vrouw.

Gebed om genade van moreel martelaarschap

Laten we heilige Eusebius vragen om ons de genade te schenken om de waarde van het martelaarschap van het morele lijden te begrijpen en het enthousiasme voor dat lijden als factor van martelaarschap. Evenals het besef dat er in het leven absoluut niets beters of even goeds te doen is dan lijden, behalve bidden.

Dit artikel verscheen eerder op pliniocorreadeoliveira.info

Noot van de redactie: Als professor Plinio Corrêa de Oliveira nog onder ons was, zou hij zeker vragen om expliciet te vermelden dat hij bereid is om elke discrepantie met betrekking tot het traditionele leergezag van de Kerk te corrigeren. Dit is wat we hier vermelden, in zijn eigen woorden, als eerbetoon aan zo'n mooie en constante gemoedstoestand: “Als apostolisch rooms-katholiek onderwerpt de auteur van deze tekst zich met kinderlijke ijver aan de traditionele leer van de Heilige Kerk. Als er echter door een vergissing iets in voorkomt dat niet in overeenstemming is met die leer, verwerpt hij dat onmiddellijk en categorisch.” De woorden “revolutie” en “contrarevolutie” worden hier gebruikt in de betekenis die professor Plinio Corrêa de Oliveira eraan geeft in zijn boek “Revolutie en contrarevolutie,” waarvan de eerste editie in april 1959 verscheen in nr. 100 van “Catholicism.”

Laatst bijgewerkt: 29 september 2025 14:33

Doordring heel Nederland van de boodschap van bekering

Uw gift brengt de boodschap van bekering en hoop van Onze Lieve Vrouw in Fatima aan duizenden mensen.

Doneer