Een fragment van het Sanctus, gezongen in het Gregoriaans.
Hoe Gregoriaans gezang de gezondheid van lichaam en ziel bevordert
Een aloude Kerkelijke praktijk gericht op de verering van God is het zingen van psalmen en hymnen. Van oudsher hielden monniken zich bezig met liturgisch zingen, wat een aanvulling vormde op hun vaak slopende leven. Deze monniken slaagden erin om urenlang in het koor door te brengen en tegelijkertijd in hun materiële behoeften te voorzien.
Strenge dagindeling, toch urenlang zingen
De Franse auteur Dr. Alftred Tomatis vertelt het fascinerende verhaal van hoe hij het ‘geheim’ ontdekte van de monniken, die ondanks hun strenge dagindeling zo energiek waren. Dr. Tomatis, een oorspecialist, vertelt hoe een bepaald Frans klooster eeuwenlang de Regel van Sint-Benedictus had gevolgd, die meerdere uren zingen per dag voorschreef.
Omwenteling na Tweede Vaticaans Concilie
Na het Tweede Vaticaans Concilie in de jaren zestig veranderden de monniken hun eeuwenoude gebruiken. Ze stopten met zingen in het Latijn en onderzochten de mogelijkheid om hun gezang in de volkstaal voort te zetten. Toen er geen overeenstemming werd bereikt over hoe dit moest gebeuren, besloten ze helemaal te stoppen met zingen en dit te vervangen door meer moderne en misschien meer ‘pastorale’ taken, in overeenstemming met de hervormingen.
Na het stoppen met zingen kwam de vermoeidheid
Het nieuwe schema had grote gevolgen voor het leven van de monniken. Eeuwenlang hadden Benedictijnen met weinig slaap kunnen functioneren. Nu werden deze monniken vermoeid en lusteloos. Zelfs toen ze meer uren slaap kregen, bleven ze voortdurend moe. Er werd besloten om het eeuwenoude vegetarische dieet te veranderen en vlees toe te voegen in de hoop dat de monniken meer energie zouden krijgen. Hun gezondheid verbeterde echter niet. Er leek geen manier te zijn om de oorzaak van hun problemen te vinden, en de voorgestelde oplossingen leken de situatie alleen maar erger te maken.
Gehoorstoornissen bij de monniken
Op dat moment bezocht Dr. Tomatis het klooster om het gehoor van de monniken te testen. Hij was verbaasd toen hij zag dat velen van hen aan gehoorstoornissen leden. Na onderzoek van de volgorde van de veranderingen, concludeerde hij dat de enige verandering die verband hield met het gehoor, het stoppen met het gezamenlijk zingen van psalmen in koor was. Hij adviseerde om het zingen te hervatten om te zien of hun toestand zou veranderen.
Verbazingwekkende transformatie
Toen de monniken hun oude routine van het zingen van de getijden weer oppakten, ondergingen ze een verbazingwekkende transformatie. De meesten van hen kregen nieuwe energie en konden weer functioneren met weinig slaap. Ze hadden het nieuwe dieet niet nodig. Gregoriaanse gezangen waren voldoende om hun gezondheidsproblemen te verhelpen.
Gregoriaans 'laadt de hersenen op'
In een interview op een Canadese radiozender legde Dr. Tomatis vanuit zijn professionele perspectief uit wat er was gebeurd. Hij heeft lang onderzoek gedaan naar de effecten van geluiden en frequenties op de mens. Hij zei dat de hersenschors “opgeladen” of positief gestimuleerd kan worden door geluiden zoals Gregoriaanse gezangen. Hij was dan ook van mening dat de dagelijkse zangsessies energie gaven aan het lichaam en de geest van de monniken. De regelmaat en het ritme van de gezangen hebben een effect dat de monniken orde geeft en hen in staat stelt buitengewone dingen te doen.
Lees ook: Antikatholiek geweld: begraafplaats in Doorwerth geschonden
Depressie vermindert
Natuurlijk zijn de fysieke effecten van de muziek slechts een deel van het verhaal. Het is echter een fascinerend onderdeel in een ongelovige wereld die alleen materiële voordelen waardeert. Andere deskundigen hebben ook de effecten van gezang onderzocht en ontdekten dat het de bloeddruk kan verlagen en angst en depressie kan helpen verminderen.
Orde in de ziel is de eerste prioriteit
Het echte verhaal is echter de spirituele impact van het gezang op de ziel. Dergelijke muziek is bovennatuurlijk omdat ze de mens naar de hemel en de dingen van God verheft. Haar schoonheid vervult de ziel met bewondering en liefde voor God. Wanneer de praktijken van het geloof de ziel in orde brengen, komt het lichaam vanzelf in orde. De echte conclusie van dit verhaal is niet hoe Gregoriaanse gezangen kunnen bijdragen aan een betere gezondheid. Het is dat het in orde brengen van de ziel de eerste prioriteit moet zijn. Daarna valt alles op zijn plaats.
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 11 juni 2025 15:05