De heilige Nicolaas van Flüe of ‘broeder Klaus’
Op de 21e maart valt het feest van de heilige Nicolaas van Flüe. Hierover is in 1967 de volgende conference opgetekend van de oprichter van TFP, prof. Plinio Corrêa de Oliveira. Zijn losse spreekstijl is zoveel mogelijk gehandhaafd.
Militaire heiligen
We hebben hier een dossier over militaire heiligen, over de heilige Nicolaas van Flüe, belijder. Het blad komt uit het boek van Abbé Profillet Les Saints Militaires. "Nicolaas van Flüe werd geboren op 25 maart 1417, en stierf op dezelfde dag in het jaar 1487." Aan het einde van de middeleeuwen, dus. "Hij was afkomstig uit het kanton Untervalden in Zwitserland. Als zoon van eenvoudige boeren toonde hij van jongs af aan een ongewone gave voor intelligentie en vroomheid. Daarom probeerden zijn ouders hem een iets betere opvoeding te geven dan een toekomstige boer zou krijgen.
Ook als getrouwd man nachtelijk gebed
Nicolaas had een grote aanleg voor het contemplatieve leven. Hij had visioenen die hem daartoe uitnodigden. Hij legde zich zulke zware verstervingen op dat zijn moeder vreesde voor zijn gezondheid en hem probeerde bij te sturen. "Het is interessant dat Nicolaas, zelfs met zo'n roeping, trouwde en talrijke nakomelingen kreeg en dat zijn nakomelingen de hoogste waardigheden van het land bereikten. Toen hij trouwde, zette hij zijn levenswijze voort; elke nacht stond hij op om te bidden en elke dag reciteerde hij het Psalter ter ere van Onze Lieve Vrouw. "Op 23-jarige leeftijd werd hij opgeroepen om te vechten tegen het kanton Zürich, dat in opstand was gekomen tegen de Helvetische confederatie."
Politieke situatie van Zwitserland
Zwitserland was toen al, net als nu, verdeeld in kantons. Deze kantons waren ten tijde van de heilige Nicolaas van Flüe bijna volledig onafhankelijk van elkaar. Ze vormden een vage confederatie en leefden in een zekere onderlinge strijd, want de politieke macht binnen Zwitserland werd betwist door de buurlanden. En elke groep kantons - Frans, Duits, Italiaans en Reto-Romaans sprekend - werd bewerkt door de mogendheid die ermee verbonden was. Dus dat zorgde voor een zeer intens politiek spel.
Zwitserse periode van militaire glorie
U moet bedenken dat dit de militaire eeuw van Zwitserland was. Het was in deze periode dat de Zwitsers zich begonnen te bewijzen als grote soldaten door huurlingen te leveren voor heel Europa, dat wil zeggen troepen die tegen betaling dienden. De Zwitserse Garde, die nog steeds de pausen dient, herinnert aan deze traditie. Zwitserland gaat dus een relatief korte periode van militaire glorie tegemoet.
Militair commandant
Deze biograaf legt dus uit dat de heilige Nicolaas van Flüe op 23-jarige leeftijd werd opgeroepen om te vechten tegen het kanton Zürich, dat in opstand was gekomen tegen de Helvetische Confederatie. "Veertien jaar later, nog steeds in die strijd, voerde hij als kapitein het bevel over een compagnie van honderd man. In de oorlog vocht Nicolaas altijd met zijn zwaard in de ene hand en zijn rozenkrans in de andere. Als ongewoon moedig soldaat kreeg hij de hoogste onderscheiding van zijn land".
Witte ketterij ondermijnt krijgshaftigheid
Kunt u zich voorstellen wat een prachtig tafereel het zou zijn om deze dappere man op het slagveld te zien, met zijn zwaard in de ene hand en zijn schild en rozenkrans in de andere? Het is een prachtig oorlogstafereel! Ziet u, heren, hoe de sfeer rond de voorwerpen van vroomheid door de eeuwen heen is veranderd door de 'witte ketterij' [het verwisselen van barmhartigheid en naastenliefde door week sentiment -red.). Wie zou vandaag bij het zien van een rozenkrans zeggen: "Dat voorwerp doet me denken aan een soldaat"? Integendeel, de meeste mensen zullen zeggen: "Dat voorwerp doet me denken aan een man die niet tot oorlog in staat is...". Zozeer heeft de 'witte ketterij' de morele fysionomie van de katholiek veranderd, en het idee van de soldaat-katholiek uitgewist, zodat de rozenkrans meer het symbool lijkt van de man die niet tot oorlogvoering in staat is. Dit is een groot onrecht ten opzichte van de rozenkrans.
Zeer nederige afkomst
"Bij zijn thuiskomst wilde men hem burgemeester maken, maar dat accepteerde hij niet vanwege de nederigheid van zijn afkomst. Hier zie je de geest van de hiërarchie... wat een schoonheid! Ze bieden hem een openbare functie aan, maar hij verklaart: Nee, ik kom uit een zeer nederige achtergrond, dus ik wil die functie niet bekleden uit respect voor de hoger geplaatsten in mijn kanton. Hebben jullie zoiets gehoord in de 20e eeuw? Als iemand van jullie dat heeft, vertel het me...
Nicolaas’ visioenen bleven
Je ziet eerder het tegenovergestelde: iemand afwijzen omdat hij een hoge status heeft en de voorkeur geven aan iemand met een lage status. Dat wil zeggen dat de waardeschaal volledig is omgekeerd. "Intussen oefende hij het ambt van rechter met zeldzame vaardigheid uit. Na negen jaar verliet hij het om zich uitsluitend aan de zorg voor zijn ziel te wijden. Zijn visioenen wilden hem niet verlaten. Kijk naar de eenvoud van het feit: dit is een man die strijder was, hij was kandidaat voor burgemeester, daarna rechter. Hij trekt zich terug in het privéleven, gaat weg om kuddes te leiden.
Bidden, vee hoeden, vechten
Maar dit moet je zien in de Zwitserse sfeer. Je moet je daar een berg bij voorstellen, met al dat vee op de hellingen, dat prachtige Zwitserse landschap, hij die op die hoorn blaast om het vee te verzamelen, en al het vee roept bij zonsondergang... dan alleen het Angelus bidt en met al het vee naar de stal gaat om het te bewaken. Een man die tevens vocht, dat was, binnen de kleine proporties van zijn kanton, natuurlijk.
Extatische rechter
En dan die schoonheid: al die tijd had hij visioenen. Er staat hier, "zijn visioenen zouden hem niet verlaten". Dat wil zeggen, als soldaat had hij visioenen; als rechter had hij visioenen; als herder had hij ook visioenen. Kent u een hedendaagse rechter die visioenen heeft? Zo ja, vertel het me onmiddellijk, zodat ik zaken door hem kan laten berechten... Je kunt je voorstellen wat een mooie zaak het is, in een kleine lokale rechtbank, daar zit rechter Nicholas van Flüe. En mensen pleiten voor hem om een zaak te beslissen. Plotseling wordt zijn blik extatisch, hij licht op, hij ziet een hemels tafereel, iedereen stopt, de haat wordt bezworen; wanneer het visioen ophoudt, zijn de partijen verzoend. Het geschil is bijgelegd. Als je zo iemand kent, laat het me weten en ik ga met hem praten! Ik ben nog niet eens klaar met deze ‘Heilige van de Dag'. Hoe is alles veranderd...!
Engel in onschuld van de natuur
Wil je iets mooiers dan een herder die visioenen heeft op de hellingen van de Alpen? Wat een wonderlijke zaak! Het vee, die poëtische natuur, etc., etc., hij speelt, plotseling hoort hij een Engel die zijn aanraking voortzet... hij gaat naar de hemel en het vee gaat vredig naar stal, geleid door een andere Engel. En daar heb je een visioen, op een van die mooie namiddagen, in de schemering, of in een van die mooie Zwitserse momenten van dooi, als de sneeuw roze wordt, als het lichtblauw is, als alle kleuren van de hemel voorbijtrekken, en te midden van dat alles een Engel in de onschuld van die natuur. Dat is een absoluut superieur iets, absoluut!
Lelie stijgt, valt en wordt opgegeten
"Terwijl hij de kudde bewaakte, zag hij eens een prachtige lelie uit zijn eigen mond komen en opstijgen naar de wolken, maar terug op de aarde vallen en opgegeten worden door een paard. Hij besefte toen dat de beschouwing van hemelse dingen in zijn leven vaak werd opgeslokt door materiële zorgen". Wat mooi! Een herder die ineens een hele tere stengel ziet en een lelie die ten hemel stijgt. Het is een prachtig ding! Een stralende lelie! Dan valt het weer en een paard eet het op. Iets vreemds! Dat waren zijn gedachten.
Aardse zaken schaden verheven gedachten
Soms steeg hij tot zeer hoge overwegingen, maar dan gingen zijn preoccupaties met aardse zaken aan hem voorbij. Als iemand van u zoiets overkomt - ik zeg niet dat er een lelie uit uw mond komt en naar de hemel gaat; dat is nog nooit iemand van ons overkomen - maar ik zeg dat als het iemand van ons overkomt dat hij soms zeer verheven gedachten heeft en zich dan wendt tot de dingen van de aarde, wees dan een vereerder van de heilige Nicolaas van Flüe, die hetzelfde probleem had; omdat hij visioenen had.... Maar de dingen van de aarde deden soms afbreuk aan de duurzaamheid van deze visioenen.
Ora pro nobis
Laten we vragen om de genade die hij bij die gelegenheid zeker verkreeg, namelijk om de hemelse gunsten die hij ontving niet vulgair te maken in ons dagelijks leven. Het is een bemoediging voor ons om de heiligen te zien hoe zij worstelden, hoe zij dezelfde moeilijkheden ondervonden als wij, hoe wonderbaarlijk onze Vrouwe hen hielp omdat zij mensen waren van gebed en van liefde tot God. Laten we hem dan vragen ook medelijden met ons te hebben, onze zwakheid aan te zien en stabiliteit te geven aan de goede gedachten die door onze ziel gaan.
Lees ook: Sint-Petrus Damianus, hervormer en kerkleraar
Keuze voor het celibaat
"Hij verliet toen zijn vrouw en kinderen en werd kluizenaar." Ik weet het niet, maar zijn vrouw moet hebben ingestemd, anders zou hij geen heilige zijn... "Hij werd extatisch." "Extatisch" is iemand die extases heeft, dat wil zeggen, die visioenen heeft en die stilstaat bij het visioen. "Jarenlang werd hij alleen gevoed door de Heilige Eucharistie, eens per maand ontvangen. Niets anders... "Geliefd en vereerd door zijn medeburgers, die vaak een beroep op hem deden om vetes tussen kantons te sussen, slaagde hij altijd in deze missies."
Nooit zonder succes
Bedenk hoe het politieke leven was in de middeleeuwen, die al in verval waren geraakt! Die kantons - ik heb het al gezegd - hadden onderling geschillen die zelfs tot oorlogen leidden. Bij deze geschillen, waarbij meestal een van de partijen zeker geen gelijk had - als het al niet zo was dat beide partijen te kwader trouw waren - gingen beide partijen echter, om bloedvergieten te voorkomen, op zoek naar de heilige. En hij was in zijn missie nooit zonder succes.
Liever een heilige dan de VN
Wat was de missie waarin de Verenigde Naties succesvol waren? En met welk vertrouwen kijken we naar een heilige, en met hoeveel duizend bedenkingen kijken we naar de VN? Het is duidelijk! Wat is het nut van een juridisch apparaat als de heiligheid ontbreekt? "Net voordat hij stierf, werd Nicolaas getroffen door hevige pijnen. Ach, wat is de dood verschrikkelijk, zei hij altijd. Maar hij blies zijn laatste adem uit met grote kalmte". Je vindt dit bij bepaalde heiligen. Er is een idee van de 'witte ketterij' dat de heilige nooit bang is om te sterven. Hij sterft altijd zeggend: O dood, kom tot mij, enz. enz. Dit is niet waar. Er zijn veel heiligen die met doodsangst stierven, maar God ondersteunde hen en bijna allemaal stierven ze uiteindelijk een vredige dood.
Lees ook: Ook heiligen kunnen worden berispt: de H. Dionysius van Korinthe
Gedecoreerd als overledene
Ook hij had hevige pijnen en zei: "wat is de dood verschrikkelijk". Maar toen kalmeerde de dood en gaf hij zijn ziel in alle rust aan God over. "Zijn stoffelijk overschot werd bijgezet in de kerk in Sachseln, het geboortedorp van de gezegende. Wie die vandaag bezoekt, ziet onder het altaar het skelet van broeder Klaus..." Klaus is Duits voor Nicolaas. "...zoals ze hem noemen, versierd met goud en diamanten, met om zijn nek decoraties van talrijke militaire ordes." Wat mooi! Omdat hij een heilige en een militair was, geven de grote militaire ordes hem decoraties om zijn lijk mee te bedekken. Dus dat deze man, die tijdens zijn leven slechts een klein gevecht tussen de kantons had, wordt versierd met militaire orders... Wat een respect voor de heiligheid betekent dat!
Nicolaas’ nakomelingschap
Een heel mooie zaak hier in Brazilië: ik weet niet of u weet dat de heilige Antonius van Padua en Lissabon kolonel is in het Braziliaanse leger en een salaris ontvangt... "...Ze werden veroverd door hun nakomelingen terwijl ze andere landen dienden." Ah, ja, heren! Dat is het mooie ervan! Zijn nakomelingen sturen, als ze insignes winnen, die naar zijn lijk en versieren het ermee. Zie wat een respect voor de traditie en wat een liefde voor het verleden dat betekent! Hoe Europa vol is van zulke dingen dicht met leringen. Wie elke waarde aan erfelijkheid ontkent, krijgt er een echte klap mee. De held die de onderscheiding van zijn borst haalt om de heilige, zijn voorouder, te eren. Alsof hij wil suggereren dat het nog mooier is om een afstammeling van de heilige Nicolaas te zijn dan bedekt te zijn met alle onderscheidingen van de aarde. Dit is een veelzeggend gebaar, rijk aan betekenissen. Heilig Europa!
Man van grote gestalte
"Een tijdgenoot beschreef de zalige Nicolaas als een man van grote gestalte; zijn cel was zes voet hoog, wat voor hem de uiterste grens was om te staan." Hoe hoog zal zes voet zijn? Heeft iemand een idee? (1,82m) Dus verschillende van jullie concurreren met deze heilige Nicolaas... (terzijde) Dat is erg waar! Mannen waren toen veel kleiner. Fysiek... "Zijn huid was zo dun dat het leek alsof hij alleen uit huid en botten bestond. Naarmate hij ouder werd, kreeg het haar op zijn hoofd een donkergrijze tint. Twee lokken baard daalden af van zijn kin. Zijn ogen waren zwart en sereen, zijn blik energiek en doordringend. De klank van zijn stem was mannelijk, waardig en imposant".
Lees ook: Sint-Amandus, bisschop van Maastricht, maar ook patroonheilige van Vlaanderen
Een echte man
Wat een schoonheid! Zo moet een man zijn! Hoe verschillend is dit van bepaalde beelden die we in kerken zien, waar we de indruk hebben dat als het beeld zou spreken, het een of ander schor geluid zou uitbrengen: mummel, mummel, mummel... als een karikatuur van een koster. Als er een man, is Nicolaas het wel! "Zijn voeten raakten de aarde, maar zijn geest leek te zweven in de hemelse regionen."
De perfecte strijder
Het commentaar bij de hele tekst is doorgenomen en onze hulde van bewondering aan de heilige Nicolaas is afgerond. Moge hij de moed geven, in de moeilijke dagen die elke hedendaagse mens te wachten staan, om op de vijand af te stappen met een wapen in de ene hand, een rozenkrans in de andere en met visioenen en openbaringen. Dat is de perfecte strijder.
Deze tekst is eerder verschenen op www.pliniocorreadeoliveira.info.
Laatst bijgewerkt: 21 maart 2023 11:35