Vinding van het H. Kruis. Uit de frescocyclus van Piero della Francesca (1415-1492), in het koor van de San Francesco, Arezzo. (Beeld: Wikimedia Commons)
Sint-Helena, de vinding van het H. Kruis en de katholieke sociale orde
18 augustus is het feest van de heilige Helena, keizerin en weduwe: moeder van Constantijn de Grote, en aan wie de vinding van het Ware Kruis te danken is. En het is tevens de Noveen van het Onbevlekt Hart van Maria.
Constantijn wierp heidense staatsstructuur omver
Het belang van de heilige Helena komt niet alleen voort uit het feit dat ze keizerin was, maar ook uit het feit dat ze op Constantijn een invloed had die vergelijkbaar was met die van de heilige Clothilde op Clovis. Constantijn, de eerste keizer, deed een belofte om te zien of hij, met de hulp van Onze Heer Jezus Christus, zijn tegenstanders zou overwinnen; hij kreeg bevestiging van deze belofte en overwon en wierp inderdaad de structuur van de heidense staat omver.
Constantijn was geen heilige
Natuurlijk kunnen we niet anders dan een relatie van oorzaak en gevolg herkennen tussen dit en het feit dat hij, hoewel hij tot het einde van zijn leven geen enkel bewijs van heiligheid gaf - integendeel, er zijn veel bezwaren in te brengen tegen het persoonlijke leven van Constantijn - toch een prachtig werk heeft verricht.
Sint-Helena had groot aandeel
Als we ons herinneren dat de heilige Monica voor de heilige Augustinus bad en zijn bekering bewerkstelligde; als we ons herinneren dat de heilige Clothilde de bekering van Clovis bewerkstelligde en hem inspireerde, dan is het onmogelijk om niet te veronderstellen dat de heilige Helena Constantijn niet diep heeft geïnspireerd. En dat de houding van deze laatste niet voor een groot deel te danken was aan de invloed die zij op hem uitoefende.
Eerste poging tot katholieke wereldorde
Welnu, ons doel is te strijden voor het herstel van de katholieke sociale en wereldlijke orde. En het is duidelijk dat we niet kunnen nalaten met grote vreugde het werk te erkennen dat zij juist met dit doel heeft gedaan: het heidense rijk overnemen en niet alleen de vervolgingen doen ophouden, maar de keizer een nieuwe wereldorde laten opbouwen die, ook al bereikte ze niet de volheid van katholiciteit die de middeleeuwse staat had, de eerste poging was om een katholieke wereldorde te vormen.
Katholiek keizerlijk eenheidsideaal
Het was in vele opzichten een glorieuze onderneming. Niet alleen omdat het Edict van Milaan de Kerk vrijheid gaf, maar ook omdat het de sluiting van alle heidense culten beval. En inderdaad, uit die tijd ontstond een ideaal van katholieke keizerlijke eenheid dat de Middeleeuwen in stand hielden en waaruit later de structuur van het Heilige Roomse Rijk ontstond. We zien dus hoe Sint-Helena door haar hand en haar voorbeeld aan de basis lag van een wereld van glorieuze verwezenlijkingen, van grandioze ideeën, van principes die later hun weerslag zouden hebben tot aan de val van het Heilige Roomse Rijk en tot op de dag van vandaag.
Belang van gebed evenwichtig begrijpen
Iedereen die streeft naar het ideaal van de staat van de katholieke wereldorde kan niet anders dan grote verering hebben voor Sint-Helena en door dit voorbeeld de rol van het gebed in deze dingen begrijpen. Maar - let wel - om de rol van het gebed op een evenwichtige manier te begrijpen. Want er is een manier om over de rol van het gebed te praten die een aspect van sentimentaliteit heeft en een insinuatie dat het geen zin heeft om iets anders te doen, alleen maar bidden. En dat is niet zo. Het is de rol van het gebed om tot actie over te gaan die het doel ervan in gang zet en vervult.
Sint-Helena wilde wat Constantijn bereikte
Dus Sint-Helena bidt, Constantijn vecht. En vechtend met wapens, met het embleem van Onze Heer Jezus Christus op zijn harnas, met wapens in de hand om het op te leggen, om zijn overwinning te behalen. Hier is de balans perfect: Sint-Helena bidt, maar ze bidt met een gebed dat zeker gepaard ging met veel apostolaat met haar zoon, en deze laatste zorgt voor de materiële middelen - inclusief militaire middelen - om te bereiken wat zijn moeder ongetwijfeld had willen bereiken, want het is onmogelijk je voor te stellen dat Sint-Helena niet vurig zou hebben gewild wat haar zoon bereikte.
Gebed neemt noodzaak van handelen niet weg …
We hebben dus een evenwicht tussen gebed en actie. Gebed, dat eigenlijk de meest vruchtbare reden is voor het op gang brengen van gebeurtenissen, maar vervolgens brengen deze gebeurtenissen tot stand wat men wil. Dus een gebed dat geen veroordeling van actie is, geen vorm van sentimentaliteit, waarbij actie bijna verdacht gemaakt wordt: "Ben je aan het handelen? Ik dacht dat je aan het bidden was...". Dat is het niet. Maar het is ook niet andersom: actie, actie en actie, want alleen actie werkt. We zien hier de primaire rol, hoewel niet de enige, van gebed en de noodzaak van actie, volgens Gods gemeenschappelijke plannen. Actie is noodzakelijk.
Vinding van het ware Kruis
Het is heel mooi dat deze heilige tegelijkertijd de heilige was die het ware Kruis vond. Het is bekend dat ze gebruik maakte van privé-openbaringen, van lokale tradities, en dat ze uiteindelijk het ware kruis vond, dat omgeven was door wonderen, door zegeningen, en dat het kruis is waarvan fragmenten over de hele aarde verspreid zijn. Besef je wat het betekent voor een vrouw om zowel de moeder van de eerste christelijke keizer te zijn als degene die het ware kruis uit de ingewanden van de aarde ophaalt, met alle voordelen die over de aarde verspreid zijn door zo'n relikwie, door daden van aanbidding van het ware kruis....
Sint-Helena leefde voor Onze Lieve Heer
Al deze weldaden vinden hun oorsprong in de heilige Helena. Daar kun je de gestalte van deze vrouw begrijpen, haar gestalte van ziel, en je kunt ook begrijpen wat een grote missie is. Maar je begrijpt ook iets van het respect voor het vrouwelijke temperament, als het echt katholiek is, en dat niets gemeen heeft met het type vrouwelijkheid dat tegenwoordig zo in zwang is. Zij is het grote type vrouw dat werkelijk alleen voor Onze Lieve Heer leeft. Een matrone met een hoge ziel, met een brede horizon, die de dingen beschouwt vanuit hun meest verheven en verreikende aspecten. En die daardoor een Rijk transformeert en de wereld het immens grote geschenk van het ware Kruis van Christus geeft.
Dreiging van communisme
Hoe anders zijn deze horizonten dan die van bepaalde soorten mensen die vandaag de dag naar kerken gaan: je hoeft alleen maar een lied aan te kondigen en daar gaan ze.… Ik zou zulke mensen willen vragen: "Heb je nagedacht over het Romeinse Rijk? Heb je nagedacht over het ware Kruis? Heb je nagedacht over de huidige problemen van Brazilië, waar, in tegenstelling tot het werk van Constantijn, de hamer en sikkel op het punt staan te worden ingevoerd? Heb je hiervoor gebeden? Lijd je eronder? Denk je na over de mogelijkheid dat deze fragmenten van het ware Kruis volledig verdwijnen in de handen van de communisten, ecologen, landlozen en vele anderen, wanneer zij het land overnemen?
Totaal verschillende horizonten...
En bovenal, denk je aan iets ernstigers, namelijk dat zielen meer waard zijn dan het kruis van Christus zelf? Want Christus zou voor ieder van ons gestorven zijn, zelfs als het erom ging ons alleen te redden. Maar Hij zou niet gestorven zijn voor een kruis; hoe heilig het ook is, het is een materieel object. Denk je aan de zielen die verloren zouden kunnen gaan?".… Hoeveel mensen denken hieraan? Kleine horizonten... klein! De lust om te bidden gaat in de richting van de zingende priester, naar de echtgenoot, naar een migraine die ze hebben, of naar een tante die een brief heeft gestuurd en een beetje bedroefd is omdat zij op haar beurt een oom heeft die ziek is in Spanje....
Je beseft dat dit totaal verschillende horizonten zijn. En hierdoor besef je wat het toppunt is van de ware katholieke geest, de contrarevolutionaire geest.
Laten we onszelf daarom vandaag aan Sint-Helena opdragen.
Dit artikel is overgenomen van pliniocorreadeoliveira.info en gebaseerd op een conference die prof. Plinio op 18 augustus 1964 heeft gehouden.
Laatst bijgewerkt: 21 augustus 2023 16:36