De Stoel van Sint-Pieter in de schitterende Gloria van Bernini in de apsis van de basiliek. (Foto: Lawrence OP via Flickr, CC BY-NC-ND 2.0 DEED).
Feest van Sint-Petrus’ Stoel viert pausdom als onfeilbare leerstoel
Je weet dat Pius IX, een groot paus van wie we een indirect relikwie hebben - een stuk van zijn doodskist - en wiens heiligverklaringsproces gaande is (hij werd zalig verklaard door paus Johannes Paulus II op 3 september 2000, red.), een eerste periode van zijn regering had die als liberaal werd beschouwd. Niet dat hij in zijn documenten doctrinaire fouten van het liberalisme verdedigde, maar hij nam een reeks maatregelen die als liberaal werden gezien.
‘Leve Pius IX’ was revolutionaire kreet
Zozeer zelfs dat in het Italië van die tijd - schilderachtig, welvarend en efficiënt verdeeld in kleine koninkrijken, vorstendommen en vrije steden - dat neigde naar eenwording, de independentisten die Italië wilden verenigen op straat een revolutionaire kreet slaakten om de anarchisten en degenen die verbonden waren met de sekte van Mazzini te verbinden en aan te trekken tot een gezamenlijke actie: ‘Leve Pius IX!’.
Kreet van opstand
Deze kreet ronselde in de straten de heffe des volks, de schaamtelozen, de revolutionairen, de maffia, de camorra en wat ze maar wilden, in de strijd tegen die kleine tronen waarvan we de verdwijning vandaag betreuren. In deze moeilijke situatie, waarin een paus werd veranderd in een symbool van de revolutie, leefde de grote heilige Don Bosco. In de scholen van Don Bosco drong ook de kreet ‘Leve Pius IX’ door. En de een of andere leerling, die je je wel kunt voorstellen, riep midden op het schoolplein ‘Lang leve Pius IX!’. De kreet van opstand.
‘Leve de paus!’
Don Bosco ondernam toen de volgende actie: "Roep niet 'Leve Pius IX', maar 'Leve de Paus'!" Dit is een uiterst intelligente oplossing, want we moeten altijd 'Leve de Paus' roepen. Dit is meegenomen in het proces van de heiligverklaring van Don. Bosco en het heeft hem er niet van weerhouden heilig verklaard te worden of zijn werk in alle opzichten gezegend te zien door de Voorzienigheid.
De paus als instituut en persoon
Aan de basis hiervan ligt een zeer belangrijk onderscheid: het onderscheid tussen de paus en het pausdom; tussen de persoon van de paus, onderhevig aan menselijke ellende, ook onderhevig aan fouten waar hij niet beschermd wordt door onfeilbaarheid en, aan de andere kant, het instituut, dat volledig gescheiden is van de persoon. En hoewel het waar is dat mensen van tijd tot tijd ‘leve de paus’ roepen en soms zwijgen, soms huilen en altijd bidden, is er één kreet die altijd wordt gegeven en dat is ‘leve de paus!’, ‘leve het pausdom!’.
De Stoel van Sint Pieter
Daarom is het feest dat vandaag gevierd wordt, het feest van de Stoel van Sint Pieter, een uiterst geschikt feest, omdat het de paus viert als leraar, het pausdom viert als een onfeilbare leerstoel die de wereld aanspreekt en die in feite onfeilbaar is. En het is dus de onfeilbaarheid van de paus, om het zo te zeggen, het is de orthodoxie, dat waarin het pausdom zich nooit vergist, dat het voorwerp uitmaakt van de viering van vandaag.
Feest van Sint-Petrus’ Stoel viert pausdom als onfeilbare leerstoel
We weten dat bijna de hele structuur van de Sint-Pietersstoel bewaard is gebleven in de Sint-Pieterskerk in Rome. In Bernini's ‘Gloria’ is een holle bronzen stoel te zien, die van tijd tot tijd opengaat en een zetel bevat, die beschouwd wordt als de stoel van Sint Pieter. Het feest van de Stoel van Sint-Pieter heeft dit object in gedachte, maar veel meer dan dit object, heeft het in gedachte dat Rome de Stoel van Sint-Pieter is, en het feit dat Onze Heer Jezus Christus aan Sint-Pieter een onfeilbare Stoel gaf, en het feit dat deze Stoel de Heilig-Apostolische en Rooms-Katholieke Kerk bestuurt. Daarom wordt dit feit vandaag gevierd.
Zwart beeld van Sint-Pieter
In het middenschip van de Sint-Pietersbasiliek staat een zwart beeld van donker materiaal dat de paus voorstelt. Het is Sint-Pieter, met de sleutels in zijn hand, zittend op een stoel en met zijn voet ter hoogte van de lippen van de gelovigen. En alle pelgrims die naar Rome komen, komen langs en kussen de voet van Sint-Pieter. Het resultaat is dat de voet van Sint-Pieter versleten is door de duizenden en duizenden keren dat het kussen herhaald wordt. Ik denk dat dit het enige voorbeeld in de geschiedenis is van een kus die brons vernietigt.
Het beeld wordt gekleed
En het mooie is dat op de feestdag van de paus - het lijkt mij op de verjaardag van de paus, in ieder geval op Sint-Pietersdag - dit beeld wordt gehuld in de pontificale ornamenten. Dus dan heeft het een tiara, het heeft alles, het is gekleed alsof het een levende paus is, om de prachtige en duidelijke solidariteit en continuïteit aan te geven die van Sint Pieter naar de paus van vandaag gaat.
Zonder onfeilbaarheid was wereld verloren
Wat moeten we vandaag doen? In de geest de voet van dit beeld kussen. Dat wil zeggen, in de geest het pausdom kussen , in de geest dit principe van wijsheid kussen, van de onfeilbaarheid van de autoriteit die de katholieke Kerk bestuurt. En, via Onze Lieve Vrouw, om Onze Lieve Heer Jezus Christus te danken voor de instelling van de onfeilbaarheid van deze Stoel, die eigenlijk de pijler van de wereld is; want als er geen onfeilbaarheid zou zijn, zou de wereld volledig verloren zijn, de Kerk verbrijzeld en daarmee de wereld verloren. En ook de weg naar de hemel. Want mensen zouden de weg naar de hemel niet vinden als er geen onfeilbare autoriteit was om hen te besturen.
Als persoon is ook paus feilbaar
Maar één ding moeten we onthouden: trouw aan de stoel moet niet volledig en vanuit elk gezichtspunt verward worden met onvoorwaardelijke acceptatie van wat iemand doet. Onze Heer Jezus Christus maakt een onderscheid tussen de Stoel en de persoon. Hoewel Hij de Stoel is en de krachten van de Stoel in Hem wonen, is niet alles in hem Stoel, en we kunnen ons de Kerk niet voorstellen zoals die niet door onze Heer Jezus Christus is gemaakt. De Kerk is zo gemaakt door Onze Heer Jezus Christus.
Deze tekst is overgenomen van pliniocorreadeoliveira.info en is ontleend aan een conference die prof. Plinio op 22 februari 1964 gegeven heeft.
Laatst bijgewerkt: 21 februari 2024 13:33