Paus Pius IX was nauw bevriend met Don Bosco en steunde deze waar hij kon. (Foto: Wikipedia)
Zalige paus Pius IX: langste pontificaat ooit
Het pontificaat van de zalige paus Pius IX was met ruim 31 jaar het langste tot nu toe. De Kerk viert op 7 februari zijn gedachtenis.
Wonderbaarlijk genezen in Loreto
Giovanni Maria Mastai Ferretti werd op 13 mei 1792 geboren in Senigallia bij Ancona. Toen hij in 1809 naar het Romeinse seminarie ging, was Rome bezet door troepen van Napoleon. Deze had paus Pius VII gearresteerd en in Frankrijk gevangen gezet. Wegens ziekte moest Giovanni het seminarie opgeven, maar hij kon zijn studie hervatten nadat hij op wonderbaarlijke wijze genezen was tijdens een bezoek aan het Mariaheiligdom van Loreto. Hij werd op 10 april 1819 in Rome tot priester gewijd, waarna hij ging werken onder de jongeren in de arme wijk Trastevere.
Nauw bevriend met Don Bosco
In 1827 werd hij bisschop van Spoleto gewijd en later overgeplaatst naar Imola. Paus Gregorius XVI had veel waardering voor de jonge, toegewijde bisschop en verhief hem op 14 december 1840 tot kardinaal. Op 16 juni 1846, slechts 54 jaar oud, kwam hij als nieuwe paus uit het conclaaf en nam de naam Pius IX aan. Het pontificaat van Pio Nono zou met 31 jaar en acht maanden het langste pontificaat in de kerkgeschiedenis worden tot nu toe. De paus was nauw bevriend met de heilige Don Bosco, die hem vaak in Rome bezocht.
Het revolutiejaar 1848
Terwijl overal in Europa revolutionaire krachten aan het gisten waren, pleitte Pius IX voor hervormingen in de Pauselijke Staten, die hij had toevertrouwd aan de invloedrijke jurist en econoom Pellegrino Rossi, een gematigde liberaal. Toen deze in het revolutiejaar 1848 werd vermoord, was dit het signaal voor een algehele opstand. Giuseppe Mazzini riep de ‘Romeinse Republiek’ uit. Pius IX vluchtte, vermomd als gewone priester, naar Gaeta. Met de hulp van de Fransen wist hij echter twee jaar later naar Rome terug te keren, nadat de Republiek was ontbonden.
Onbevlekte Ontvangenis
In ballingschap in Gaeta was Pius IX zich intensief gaan bezighouden met de theologische kwestie van de onbevlekte ontvangenis van Maria, die hij op 8 december 1854 plechtig als dogma afgekondigde. Dit werd enkele jaren later bevestigd door de Maria-verschijningen in Lourdes. Tien jaar later publiceerde hij de encycliek Quanta cura en de Syllabus errorum, waarin hij de Verlichting, de democratie, de godsdienstvrijheid en de scheiding van kerk en staat veroordeelde.
‘Gevangene van het Vaticaan’
Op 8 december 1869 - op het hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis - opende Pius IX het Eerste Vaticaans Concilie, waarvoor bisschoppen uit de hele wereld naar Rome waren afgereisd. Dit leverde op 24 april 1870 de dogmatische constitutie Dei Filius op, een gedetailleerde uiteenzetting van de katholieke leer als tegenhanger van het moderne denken, en op 18 juli de constitutie Pastor aeternus met het dogma van de onfeilbaarheid van de paus. In hetzelfde jaar werd Rome veroverd door Italiaanse troepen. Pius IX weigerde de nieuwe situatie te erkennen en beschouwde zichzelf tot aan zijn dood op 7 februari 1878 als "gevangene in het Vaticaan".
Laatst bijgewerkt: 7 februari 2023 09:28