De heilige Radboud, bisschop van Utrecht
Sint-Radboud van Utrecht: de achterkleinzoon van een heidense koning werd missionaris in Nederland
Bij "Radboud" denken de meeste mensen aan de voorheen Katholieke Universiteit Nijmegen. Of aan de heidense koning der Friezen, die tegen een missionaris zei liever in de hel was met zijn voorouders dan in de hemel zonder hen. Minder bekend is zijn achterkleinzoon en naamgenoot, de heilige Radboud van Utrecht (ca. 850 – 917). De Kerk viert op 29 november zijn feestdag.
Friese koning Radboud
Radboud werd geboren in een aristocratische familie. Zijn vader was een Frank, zijn moeder stamde af van de Friese koning Radboud. De jongen kreeg een uitstekende vorming onder zijn oom Gunthar, aartsbisschop van Keulen, en aan de hofschool van de Frankse koning Karel de Kale. Ook daar stond een Fries aan het hoofd, Manno uit Stavoren.
Lees ook: Sint-Wolfram lukte het net niet koning Radboud te dopen
Toewijding aan Sint-Maarten
Na de dood van Karel de Kale was Radboud enige tijd benedictijner monnik in Tours, waar hij een sterke devotie ontwikkelde tot Sint-Maarten. Aan hem wijdde hij meerdere gedichten. Heeft Radboud een rol gespeeld in de aanvang van de Sint-Maartentraditie van de Nederlanden? Het zou kunnen, maar zijn tijd heeft onvoldoende bronnen achtergelaten om daar veel zinnigs over te zeggen.
"Satan, ga achter mij!"
In 899 werd Radboud aangewezen als bisschop van Utrecht. Dat was in 899 nog maar een stadje. De plaats was verwoest door de Vikingen, waardoor de kersverse prelaat in Deventer moest resideren. Toen hij na verloop van tijd in Utrecht neerstreek, kreeg hij een koud ontvangst. Zo vijandig waren de Utrechters dat Radboud net als Christus uitriep: “Satan, ga achter mij!”, waarop velen stierven aan de pest. Zijn leven eindigde hij terug in Deventer. Op 29 november 917 verruilde hij het tijdelijke voor het eeuwige.
Radboud vastte vaak
Rond zijn bisschopswijding schreef hij: “Ik, Radboud, een zondaar, ben, hoewel onwaardig, opgenomen in het gezelschap van predikanten van de kerk van Utrecht; met wie ik bid dat ik het eeuwige leven mag bereiken.” Radboud nam zijn plichten als prelaat zeer serieus. Vanaf het moment van zijn wijding at de nieuwe bisschop nooit vlees, vastte hij vaak wel drie dagen en was hij vermaard en geliefd om zijn goedheid voor de armen.
Steunpilaar van de Franken
Radboud werd een steunpilaar van het Frankische gezag in de noordelijke Nederlanden. De Franken zagen de kerstening van de heidenen als belangrijke opgave en zagen dit als onlosmakelijk verbonden aan hun missie om de Frankische macht uit te breiden. Zij steunden de missies van Radboud, maar ook van Willibrord en Bonifatius.
Patroonheilige van de katholieke wetenschappers
De heilige Radboud ijverde in het bijzonder voor de geloofskennis van clerici. Daarom erkent de Kerk hem als patroon van de katholieke wetenschappers. De Radboud Universiteit Nijmegen is naar hem vernoemd.
Laatst bijgewerkt: 28 november 2024 16:43