Het vagevuur
De ergste straf in het vagevuur is het verlangen om God te zien
In het prachtige boek Purgatory van pater F. X. Schouppe, S.J., vertelt de auteur een verhaal dat voor het eerst werd verteld door pater Nieremberg, die volgens pater Schouppe in 1658 “in de geur van heiligheid” overleed.
Een visioen
Het verhaal begint op Allerheiligen. Terwijl ze haar ziel voorbereidde op de Heilige Mis, zag een vrome jonge vrouw de verschijning van een overleden dame die ze had gekend. Aangezien niemand hun namen heeft genoteerd, zal ik voor de duidelijkheid de jonge vrouw ‘het meisje’ noemen en de overleden vrouw ‘de dame’. De dame was geheel in het wit gekleed, inclusief de lange sluier op haar hoofd. Ze hield een lange rozenkrans vast, een teken van tedere devotie voor Onze Lieve Vrouw. Toen de dame naar het Allerheiligst Sacrament keek, was ze zo overweldigd door vreugde dat het meisje zei dat ze nog nooit iets mooiers had gezien. De dame legde uit dat ze, toen ze nog leefde, had gezworen drie Missen te laten opdragen aan het altaar van de Heilige Maagd. Ze had die gelofte echter niet vervuld voor haar dood. Het verhaal vermeldt niet waarom, maar ze had de gelofte niet vervuld. De dame legde uit dat dit verzuim haar lijden in het vagevuur vergrootte.
Twee verzoeken
Deze dame mocht voor het meisje verschijnen om twee verzoeken te doen. Ten eerste vroeg ze het meisje om ervoor te zorgen dat de drie Missen zouden worden opgedragen, inclusief de normale financiële bijdrage aan de parochie. Ten tweede vroeg ze het meisje om te bidden voor de rust van haar ziel, zodat ze eindelijk het aangezicht van God zou kunnen zien. Het meisje deed wat de dame vroeg. De Missen werden aangevraagd en opgedragen. Ze bad vurig voor de ziel van de overleden dame. De dame verscheen opnieuw aan het meisje op 3 december tijdens de Mis voor het feest van Sint-Franciscus Xaverius. Opnieuw, terwijl het meisje haar Heer in de eucharistie ontving, bleef de dame aan haar zijde staan en keek met heilige vreugde naar de aanwezigheid van Jezus. Op het feest van de Onbevlekte Ontvangenis, vijf dagen later, verscheen de dame opnieuw. Deze keer waren haar gezicht en kleding zo stralend dat haar jonge vriendin haar niet rechtstreeks kon aankijken. Toch bleef de dame in het vagevuur verbannen.
Opname in de hemel
Twee dagen later verscheen de dame voor het laatst aan het meisje tijdens de Heilige Mis. Haar toestand was nog wonderbaarlijker dan eerder. Ze maakte een diepe kniebuiging voor het tabernakel en bedankte haar jonge vriendin voor haar hulp. Op dat moment werd de dame bevrijd uit het vagevuur en steeg ze op naar de hemel in het gezelschap van haar beschermengel. Pater Schouppe concludeert: “Het is waar dat we dit in dit huidige leven niet kunnen begrijpen, omdat we te weinig kennis hebben van het Allerhoogste Goede waarvoor we zijn geschapen: maar in het andere leven lijkt dat onuitsprekelijke Goede voor de zielen wat brood is voor een man die uitgehongerd is, of vers water voor iemand die sterft van de dorst, of gezondheid voor een zieke die gekweld wordt door langdurig lijden; het wekt de meest vurige verlangens op, die kwellen zonder dat ze kunnen worden bevredigd.”
Uit dit verhaal kunnen ten minste vier punten worden afgeleid.
1. Niveaus van het vagevuur
Gods schepping bevat vele hiërarchieën. Veel zieners hebben opgetekend dat het vagevuur vele niveaus kent, die overeenkomen met de gereedheid van de individuele ziel voor de hemel. Verschillende heiligen hebben visioenen gehad van het vagevuur en beschrijven het op correcte wijze in aangrijpende bewoordingen. Velen zeggen dat het precies lijkt op de hel wat betreft de lichamelijke kwellingen die degenen in die vreselijke plaats ondergaan. Pater Schouppe vertelt over veel van dergelijke visioenen in andere delen van dit opmerkelijke boek. In dit verhaal is de vrouw echter rein, stralend en gekleed in het wit. Een dergelijke beschrijving komt nauwelijks overeen met die andere visioenen. Hoe kunnen lezers deze schijnbare tegenstrijdigheid rechtzetten? Zoals het verhaal aangeeft, leidde deze dame een vroom leven en was ze toegewijd aan de Heilige Moeder. Ze droeg echter voldoende zonden met zich mee om te voorkomen dat ze onmiddellijk na haar dood de zalige visie kon binnengaan. Niettemin verdiende ze niet de martelingen die veel zielen moeten doorstaan om gezuiverd te worden. Het is duidelijk dat ze zich op een hoger niveau van het vagevuur bevindt dan anderen.
2. De grootste pijn is de scheiding van God
Ondanks haar hoge positie lijdt de vrouw in dit verhaal echter intens. Pater Schouppe citeert Sint-Johannes Chrysostomos: “Stel je alle kwellingen van de wereld voor, je zult er geen vinden die gelijk is aan het ontberen van de zalige visie van God.” Sommigen zeggen zelfs dat het ergste lijden in het vagevuur plaatsvindt kort voordat de ziel de hemel bereikt. Hun lange lijden is bijna, maar nog niet helemaal voorbij. Wanneer hun lijden precies zal eindigen, is hun onbekend. Met alle enthousiasme van een kind op kerstavond kijken ze uit naar de prachtige dingen die komen gaan. Maar in tegenstelling tot het kind is er geen klok die hen vertelt wanneer hun verwachting zal eindigen. Het enige wat ze kunnen doen is volharden, gescheiden van Hem wiens aanwezigheid ze het meest verlangen.
3. De absolute noodzaak om zelfs de meest onbeduidende zonde te vermijden
Het is goed om te beseffen dat, als deze dame in onze tijd was gestorven, haar vrienden en familieleden waarschijnlijk zeker zouden zijn geweest dat zij onmiddellijk in de hemel zou worden opgenomen. Deze auteur hoorde eens een protestantse predikant tijdens een begrafenis ten onrechte zeggen: “Als het oog zich sluit in de dood, gaat het open in de hemel.” Dit verhaal laat de lezers zien dat de verzekering van de predikant niet alleen onjuist was. Het feit dat de naasten van de begraven vrouw hem geloofden, betekent waarschijnlijk dat haar verblijf in het vagevuur veel langer zal duren dan wanneer haar dierbaren de toestand van haar ziel goed hadden gekend en ervoor hadden gebeden.
Velen in deze wereld zouden de zonde van de vrouw in dit verhaal als gering beschouwen. Maar al te velen zouden het misschien helemaal niet als een zonde zien. “Zeker,” zouden ze zeggen, “de gelofte van de vrouw was een teken van haar geloof. Een liefhebbende God zal dit zeker begrijpen en haar toelaten in de hemel.” Dergelijke misvattingen komen voort uit een modern verkeerd begrip van de aard van de zonde. Elke zonde is een overtreding tegen God. Niemand kan Gods volmaaktheid binnengaan tenzij elke zonde uit zijn ziel is uitgewist.
4. Het feit dat veel zielen in het vagevuur een deugdzaam leven hebben geleid
Romeinen, hoofdstuk 3, vers 23, herinnert iedereen eraan: “Want allen hebben gezondigd en hebben de glorie van God nodig.” Veel mensen behandelen het volgende vers echter als een “vrijkaartje uit de gevangenis”. De passage gaat verder: “gerechtvaardigd door Zijn genade, door de verlossing, die in Christus Jezus is.” Iedereen kan echter de genade van Onze Lieve Heer verwerpen. De genade bracht de vrouw ertoe drie Missen op te dragen aan Onze Lieve Vrouw. Maar vervolgens negeerde ze de genade die ze had ontvangen en kwam ze die heilige gelofte niet na. Veel mensen troosten zichzelf met de gedachte dat ze maar weinig zonden begaan en dat ze biechten en absolutie ontvangen. Maar velen negeren zonden van nalatigheid en gaan ervan uit dat God die ook zal negeren. Helaas worden velen, net als de dame, gekweld door niet nagekomen voornemens of genaden waarop ze niet hebben gereageerd. Ondanks de liefde van Onze Lieve Heer voor ons kan Zijn volmaakte aard echter niet zomaar voorbijgaan aan de zonden die iedereen bij zijn dood op zijn ziel heeft. Dat is het doel van het lijden, of het nu gaat om een klein lijden op aarde of het veel grotere lijden in het vagevuur.
Dit artikel verscheen eerder op tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 31 oktober 2025 08:43