Voorkomt de bijstand van de Heilige Geest elke crisis in de Kerk?
Door een gebrek aan juist inzicht zijn vele katholieken verward en onzeker over de onbetwistbare waarheid dat de Heilige Geest de Kerk bijstaat. Bang om tegen deze waarheid in te gaan, proberen zij dikwijls de realiteit van feiten of de duidelijke betekenis van uitspraken te ontkennen die deze goddelijke bijstand schijnbaar tegenspreken.
‘Bijstand’ is geen directe regering
Zo zitten katholieken gevangen in een doodlopend dilemma: de feiten ontkennen, of de bijstand van de Heilige Geest aan de Kerk ontkennen. Dit is een vals dilemma, dat voortkomt uit een simplistische opvatting van het werk van de Heilige Geest in de Kerk. Men verwart de ‘bijstand’ van de Heilige Geest - een uitwerking van Gods bijzondere voorzienigheid voor zijn Kerk - met een directe regering, die de mensen vervangt of hun vrije wil uitschakelt. (1)
Neiging tot het kwade blijft bestaan
Dat is echter niet zoals het werkt. Hoewel Jezus Christus de hulp van de Trooster beloofde, wilde Hij dat mensen de Kerk zouden besturen; mensen die, hoewel zij recht hebben op speciale hulp van de Heilige Geest, niet onberispelijk zijn of vrijgesteld van verleidingen van de duivel, de wereld en het vlees. Hoewel de Parakleet de leden van de hiërarchie bijstaat met bijzondere genaden, heft deze bijstand hun vrije wil niet op, evenmin als de neiging tot het kwade die zij hebben geërfd van de erfzonde.
Goddelijke Voorzienigheid laat kwaad toe
Anderzijds moet men bedenken dat deze bijzondere actie van de Goddelijke Voorzienigheid het goede bevoordeelt, maar ook vaak het kwade toelaat in het menselijke element van de Kerk als een beproeving of als een straf voor onze zonden. (2) Daarom kan men het argument van de bijstand van de Heilige Geest aan de Kerk niet gebruiken om afwijkingen, roekeloosheid of schandalen te rechtvaardigen, alsof de goddelijke wil het kwaad actief zou begunstigen en niet alleen maar zou toelaten.
God laat crises in de Kerk toe
Het is duidelijk dat God niet wil dat duidelijke of voldoende gedocumenteerde feiten door historici verkeerd worden voorgesteld in een poging om de heiligheid van de Kerk te ‘redden’. Een dergelijke houding zou in strijd zijn met de waarheid en dus met de heiligheid van de Kerk, en Paus Leo XIII (1878-1903) maakte gebruik van de geïnspireerde woorden van het boek Job (13:7) om zo'n houding te veroordelen: "God heeft geen behoefte aan onze leugens."
‘Houd niets onwaars achter’
De Paus benadrukte: "Om de goddelijke oorsprong van de Kerk te benadrukken, is het beter dat de kerkhistoricus niet probeert haar beproevingen te verdoezelen die haar kinderen, en soms zelfs haar ambtsdragers, door de eeuwen heen over de Echtgenote van Christus hebben gebracht. Op deze wijze bestudeerd vormt de geschiedenis van de Kerk een prachtig en afdoend bewijs van de waarheid en de goddelijkheid van het christendom". (3) Toen dezelfde paus de geheime archieven van het Vaticaan openstelde voor historici, drong hij erop aan: "Zeg niets onwaars, houd niets waars achter". (4)
Betreurenswaardige zwakheid
Niemand met voldoende kennis van de kerkgeschiedenis kan de crises die zij heeft doorgemaakt en de zwakheden en schandalige houdingen van vele pausen ontkennen. Zo verklaart paus Pius XII (1939-1958) in zijn encycliek Mystici Corporis Christi dat door onze neiging tot het kwade "er van tijd tot tijd in de Kerk iets opduikt dat de zwakheid van onze menselijke natuur aangeeft". "Die betreurenswaardige neiging tot het kwade," zegt hij, "manifesteert zich soms zelfs in de meest verheven leden van zijn Mystiek Lichaam." Hij voegt er echter aan toe dat God dit laat gebeuren "om de deugdzaamheid van de herders en van de kudde op de proef te stellen en om de verdienste van hun christelijk geloof te vergroten." (5)
Was Alexander VI gekozen door H. Geest?
Dit is de reden waarom katholieke historici zoals Ludwig von Pastor, wiens monumentale Geschiedenis van de Pausen door Paus Leo XIII werd geprezen, niet aarzelden om excessen en schandalen van pausen op een duidelijke en goed gedocumenteerde manier te presenteren. Niemand kan bijvoorbeeld veronderstellen dat de Heilige Geest, die bijstaat in het conclaaf, de keuze wilde of begunstigde van Rodrigo Kardinaal de Borgia, van wie bekend is dat hij vier kinderen verwekt heeft bij zijn concubine Vannoza dei Cattanei en nog andere bij verschillende vrouwen. (6) Het is duidelijk dat zijn verkiezing tot Paus Alexander VI gewoon was toegestaan voor de bestraffing van een mensheid die beschonken was door het neo-paganisme van de Renaissance.
Ongekwalificeerde paus
Evenmin kan men de verheffing tot paus van Benedictus IX (1032-1044), over wie de historicus pater Joseph Brusher S.J. opmerkt, toeschrijven aan de Goddelijke wil: "Een jonge man van ongeveer twintig jaar oud was een geestelijke. Dat was zo ongeveer zijn enige kwalificatie voor het pausdom. Ongekwalificeerd door zijn jeugd, zijn opvoeding en zijn verdorvenheid, werd Benedictus IX een van de weinige echt onfatsoenlijke pausen." (7) De Catholic Encyclopedia is directer: "Hij was een schande voor de stoel van Petrus." (8)
Instelling van goddelijke oorsprong
Zodra het onderscheid tussen de manifestatie van Gods wil en zijn loutere toestemming duidelijk is, wordt het duidelijk dat de bijstand van de Heilige Geest aan de Kerk ontrouw en crisissen niet voorkomt. Anderzijds, zoals we hierboven hebben gezien in teksten van de pausen Leo XIII en Pius XII, tonen dergelijke ontrouw en crisissen nadrukkelijk aan dat alleen een instelling van goddelijke oorsprong eeuwig kan blijven bestaan, ondanks de menselijke zwakheid en de neiging tot het kwade die de erfzonde met zich meebrengt.
Nooit verzuimd de waarheid te verkondigen
Maar zelfs tijdens de ergste crises van de Kerk heeft zij, dankzij de bijstand van de Heilige Geest, nooit verzuimd de waarheid te verkondigen of te heiligen door middel van de sacramenten. Dit heeft de Kerk altijd gedaan, ook al moesten de katholieken soms grote moeite doen om trouw te blijven, zoals bijvoorbeeld tijdens de Ariaanse crisis.
Objectief in doodzonde
De huidige crisis - een uitbreiding van de crisis die veroorzaakt werd door de modernistische ketterij die de Heilige Pius X veroordeelde - bereikt nu zo'n hoogtepunt dat velen zich ontmoedigd voelen. Op de hoogste niveaus van de kerkleiding wordt gesproken over de mogelijkheid om de Heilige Communie te geven aan mensen die objectief in doodzonde verkeren; en sommigen zien in homoseksuele relaties zelfs "gaven" die nuttig zijn voor het christendom.
Kwaad stelt ons op de proef
Een beter begrip van de bijstand van de Heilige Geest is nodig. Deze bijstand is niet alleen positief in de zin van het aanwakkeren van de ijver voor de leer en het heil van de zielen - wat de Kerk altijd op de een of andere manier bevordert - maar ook in de zin van het toelaten van het kwaad om ons op de proef te stellen en de zonden van de mensheid te bestraffen (9).
Maria toevlucht
Zoals de gelovigen, naar het voorbeeld van bisschoppen als de Heilige Athanasius en de Heilige Hilarius van Poitiers, weerstand boden aan de enorme crisis van het arianisme, zo moeten ook wij, zeker van de hulp van de Goddelijke Voorzienigheid, weerstand bieden "sterk in het geloof" (1 Petrus 5,9).
In deze periode van duisternis en verwarring moeten wij meer dan ooit onze toevlucht nemen tot de voorspraak van Maria, die "als enige alle ketterijen heeft verpletterd". (10)
Voetnoten:
1 Cf. E. Magenot, “Assistance du Saint-Esprit,” Dictionnaire de Théologie Catholique (Letouzey et Ané, Paris, 1931), v. I, deuxième partie, cols. 2123-21-27.
2 Cf. R. Garrigou-Lagrange, “Providence, Théologie, L’Infalibilité,” Dictionnaire de Théologie Catholique, v. XIII, première partie, col. 1015.
3 Pope Leo XIII, Encycliek Depuis Le Jour, De opleiding van geestelijken, Sept. 8, 1899, nn. 25-26.
Zie https://www.vatican.va/content...
4 Brief Saepe numero, Aug. 28, 1883.
5 Pope Pius XII, Encyclical Mystici Corporis Christi, Over het mystieke lichaam van Christus, 29 juni 1943, n. 66.
6 Cf. Ludwig Pastor, The History of the Popes, (Herder, St. Louis, Mo., 1923) v. 5. pp. 363-364.
7 Popes Through the Ages, (D. Van Nostrand Co., Toronto-New York, 1959) p. 292.
8 H. Mann, sv. Paus Benedictus IX, The Catholic Encyclopedia, (New York: Robert Appleton Co., 1907). Beschikbaar op https://www.newadvent.org/cath....
9 Wanneer men zegt dat God het kwaad toelaat, moet men goed begrijpen dat dit nooit een positieve toelating is, zoals die van een vader die zijn zoon toestaat een oord van verderf te bezoeken. Het is slechts een negatieve toestemming, namelijk dat men geen buitengewone middelen aanwendt om het kwaad te verhinderen.
10 "Verheugt u, o Maagd Maria, want gij alleen hebt aan alle ketterijen een einde gemaakt" (Officie van de heilige Maagd Maria).
Dit artikel verscheen eerder als The Holy Spirit and Crisis in the Church op americaneedsfatima.org.
Laatst bijgewerkt: 28 juli 2022 11:09