De Russen verwerpen het Fatima verhaal, omdat het katholiek is. (Foto: Flickr, CC BY-NC-ND 2.0)
Gaan de Russen mee in de Boodschap van Fatima?
De oorlog in Oekraïne heeft de Boodschap van Fatima in het centrum van het debat geplaatst.
‘De H. Vader zal veel lijden’
De mysterieuze verwijzingen van de Moeder Gods uit 1917 naar Rusland en zijn dwalingen vormen de achtergrond van het dodental en de verwoesting in Oekraïne: "Als mijn verzoeken worden gehonoreerd, zal Rusland zich bekeren en zal er vrede zijn. Zo niet, dan zal zij haar dwalingen over de wereld verspreiden en oorlogen en vervolgingen van de Kerk veroorzaken. De goeden zullen worden gemarteld, de Heilige Vader zal veel te lijden hebben, en verscheidene volkeren zullen worden uitgeroeid."
Ineenstorting Sovjet Unie in 1991
De Vrouwe sprak ook over de uiteindelijke bekering van Rusland na de toewijding van het land aan haar Onbevlekt Hart. Velen hebben terecht beweerd dat de dwalingen van Rusland die van het communisme waren. Rusland heeft ze inderdaad vanaf 1917 over de hele wereld verspreid. Maar vanaf de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991 begon onder katholieken in het Westen de onjuiste opvatting te circuleren dat dit de door Onze Lieve Vrouw voorziene bekering van Rusland was. Onder Vladimir Poetin is het bekeringsverhaal nog sterker geworden.
Een soort ‘bekering in wording’?
Het bekeringsverhaal verwijst naar de val van het communisme en de daaropvolgende pogingen om weer enige schijn van orde te scheppen in het land dat was uitgedroogd door zeven decennia atheïstisch bewind. Sommigen zien de toename van het aantal gelovigen na de Koude Oorlog (maar niet van het aantal gelovigen in de praktijk) als een soort bekering in wording. Sommige katholieken zijn maar al te bereid om deze inspanningen in de Fatima-boodschap te passen. Hoe klein ook, zij interpreteren elk gebaar als deel van het bekeringsproces. Bovendien zien zij graag de Russisch-orthodoxen, en niet de Katholieke Kerk, als Gods instrument in deze bekering. Alsof dat geen verschil maakt.
‘Westerse naties hebben ook bekering nodig’
Al deze punten zijn het onderwerp van discussie onder diegenen in het Westen die het zogeheten bekeringsverhaal van Fatima over Rusland ondersteunen. De discussie omvat vaak een tegenargument, dat stelt dat de decadente en moreel corrupte westerse naties ook bekering nodig hebben, misschien nog wel meer dan Rusland.
Feiten kloppen niet met script
Het probleem met het Russische bekeringsverhaal is dat het zich moet afspelen binnen de Boodschap van Fatima. De gebeurtenissen moeten overeenkomen met de werkelijkheid, wil men het verhaal geloven. Er is geen ruimte voor variaties met verdraaide feiten. Elke situatie kan aan een verhaal worden aangepast, zolang het maar overeenkomt met de algemene plot. Een verhaal kan echter maar tot op zekere hoogte worden uitgerekt. Wanneer sleutelelementen niet passen, valt de hele structuur uit elkaar. Dat is het geval met het Russische bekeringsverhaal. Het rekt de dingen te ver op, en de feiten kloppen niet met het script.
Russische samenleving is moreel moeras
Het Rusland dat zich aan het bekeren is, lijkt net zo vatbaar voor decadentie als andere Europese landen. Uit een enquête onder Oost-Europese landen blijkt bijvoorbeeld dat katholieken veel vaker dan Russisch-orthodoxen naar wekelijkse diensten gaan (42% in Polen tegen 7% in Rusland), vasten tijdens heilige tijden (72% in Kroatië tegen 27% in Rusland) of dagelijks bidden (44% in Kroatië tegen 18% in Rusland). Uit gegevens van de Verenigde Naties blijkt dat Rusland het hoogste abortuscijfer per hoofd van de bevolking ter wereld heeft - bijna het drievoudige van het Amerikaanse cijfer. Rusland heeft nog steeds een van de hoogste percentages alcoholconsumptie ter wereld. Ook andere sociale indicatoren, zoals het aantal zelfmoorden en het aantal prostitutiezaken, zijn extreem hoog.
Orthodoxen verwerpen Fatima, want katholiek
Het feit dat het bekeringsverhaal het meest in de weg staat, is echter dat de meeste Russen zich identificeren met de Russisch-Orthodoxe Kerk en niet met de Rooms-Katholieke Kerk. Zij verwerpen het Fatima-verhaal omdat het katholiek is. Het Russische bekeringsverhaal struikelt over het feit dat de Russen niet door Fatima bekeerd willen worden. Dat wil niet zeggen dat de Russen niet wilden worden bevrijd van het Sovjetjuk. Het betekent alleen dat de Russen deze bevrijding niet zien komen van Onze Lieve Vrouw van Fatima. Zij zien de veranderingen in Rusland tragisch genoeg niet als onderdeel van een universele triomf van het Onbevlekt Hart van Maria.
Oosters Schisma van 1054
Het Russische
bekeringsverhaal stuit op nog meer problemen. Russisch-orthodoxe
functionarissen zijn geneigd de verschijningen van Fatima te zien als
een katholiek verzinsel om binnen te dringen in wat zij beschouwen
als een exclusief orthodox canoniek gebied en invloedssfeer. Gezien
in het licht van het grote Oosters Schisma van 1054, toen de Oosterse Kerk
Rome verliet, wordt de boodschap van Fatima verworpen. De orthodoxen
hebben lange tijd de katholieken in Rusland vervolgd en de belijden
van het ware geloof belemmerd.
Lees ook: Onze Lieve Vrouw van het Goede Welslagen: Een pelgrimstocht naar de hemel
Russisch-Orthodoxe Kerk sluit zichzelf uit
In plaats van de Boodschap van Fatima te omarmen als een door de hemel gezonden hulp om de Russen te bemoedigen in deze tijd van grote geestelijke nood, kijkt de Russisch Orthodoxe Kerk er met afkeer naar. Zij beweert dat Rusland geen bekering nodig heeft omdat het al meer dan duizend jaar christelijk is. Wijding is niet nodig, want het Russische volk heeft Onze Lieve Vrouw al erkend als de Moeder van God, de Theotokos. Kortom, de Russisch orthodoxe kerk sluit zichzelf uit van de boodschap van Fatima omdat haar functionarissen niet geloven dat deze van de hemel komt.
Rusland kwijnt weg in zonde
Er heerst dus een grote onheilspellende stilte over Fatima in de uitgestrekte gebieden van Rusland. Russische kerkelijke en burgerlijke functionarissen doen geen beroep op deze machtigste bovennatuurlijke bondgenoot die hun bevrijding van het moderne kwaad heeft beloofd. Als gevolg daarvan heeft Rusland zich niet bekeerd en kwijnt het weg in de morele corruptie en zonde die de wereld beheersen.
Fatima kan alles veranderen
Ook het Westen heeft zich niet bekeerd. Het heeft ook geen acht geslagen op de Boodschap van Fatima toen het daar zo veel bij te winnen had. Als de Boodschap van Fatima niet was verworpen, zou de universele oproep van Onze Lieve Vrouw tot gebed, boetedoening en verandering van leven hebben geleid tot wonderen die de wereld zouden hebben veranderd.
Lees ook: Verklaring tegen de onrechtvaardige agressie van Rusland tegen Oekraïne
Dwaling overheerst
De Boodschap van Fatima is nog steeds actueel. Maar om haar zinvol te laten zijn, moet men een werkelijk evenwichtig standpunt innemen door toe te geven dat zowel het Oosten als het Westen geen acht hebben geslagen op de boodschap van Fatima. De hele wereld heeft bekering nodig, want dwaling overheerst nog overal. Zowel het Oosten als het Westen hebben allesbehalve een Fatima-houding aangenomen, waardoor zij een zondige en moderne wereld omarmen.
Wereld heeft Fatima nodig
Omdat geen acht is geslagen op de boodschap van Onze Lieve Vrouw, stevenen zowel het Oosten als het Westen af op een ongekende kastijding in de geschiedenis van de wereld. Dit is niet het moment om met de vinger naar elkaar te wijzen, maar om ons berouwvol op de borst te kloppen. De wereld heeft Fatima nu meer dan ooit nodig. Zij heeft berouw nodig. Haar enige overgebleven hoop is Maria.
Dit artikel is een vertaling van Are the Russians on Board with the Fatima Message? en verscheen eerder op tfp.org.
Laatst bijgewerkt: 11 oktober 2022 15:40