De Dood van de Paus: Een Keerpunt voor de Kerk
De mortuis nisi bonum. Over de doden niets dan goeds. Dit spreekwoord weerspiegelt de eerbied die beschaafde samenlevingen altijd voor de doden hebben gehad.
De dood van paus Franciscus, Jorge Mario Bergoglio, kreeg recent veel media-aandacht en werd door een bekende Spaanse krant omschreven als een ‘sociale storm’.
De wereldpers heeft elk aspect van zijn dood en pontificaat zo nauwgezet geanalyseerd en besproken, dat het soms neigde naar overdrijving. Alles wat erover gezegd kon worden, is al gezegd – zelfs méér dan objectief verantwoord is.
Wij bidden tot de goddelijke voorzienigheid voor zijn ziel, een eerbiedige plicht die elke christen toekomt en niemand kan ontlopen.
Wat kan ik nog toevoegen aan wat al gezegd is?
De blijvende aantrekkingskracht van het pausdom
Het eerste dat we moeten opmerken is dat, ondanks de meedogenloze secularisatiecampagne die in de Kerk al minstens sinds de negentiende eeuw aan de gang is, het pausdom nog steeds wijdverbreide aandacht trekt.
Wat zouden de grote voorvechters van het secularisme, die luidkeels de ondergang van de katholieke kerk aan het einde van de twintigste eeuw voorspelden, zeggen als zij konden zien hoe geïnteresseerd de wereld vandaag de dag is in de dood van een paus?
Waarom zoveel belangstelling?
Een overwinning op het secularisme?
Terwijl de media de publieke opinie beïnvloeden, worden ze andersom ook diepgaand beïnvloed door de publieke opinie. Tientallen pagina's zijn gewijd aan de dood van de paus, niet zozeer vanwege de sympathie van redacteuren en uitgevers, maar vanwege de verering, de bewondering en het kinderlijke vertrouwen van de publieke opinie in de Stoel van Rome.
Deze houding van de publieke opinie markeert de overwinning van het pausdom als een instelling, los van de persoon die het bekleedt. Het pausdom heeft het immense propagandaoffensief dat tegen het pausdom was ingezet, overwonnen. Zij die haar ondergang voorspelden, rusten op het kerkhof; het schip van Petrus blijft de zeeën bevaren!
De schijn en de werkelijkheid van publieke rouw
Mijn tweede opmerking berust op een vraag: Weten we zeker dat deze feestelijke storm rond de figuur van paus Franciscus de ware gevoelens van de gelovigen weerspiegelt?
In een tijd waarin zo veel mensen het publieke sentiment verwarren met publiciteit en naïef denken dat die altijd de mening en het gezicht van het publiek weergeeft, vraag ik mij af of het waar is dat de massa de dingen ziet en voelt zoals veel media ze presenteren.
Voor zover ik kan zien, is het antwoord nee. Het volk van God wil iets anders weten.
Een Kerk in crisis: woorden van de pausen
In 1968 gaf Paulus VI toe dat de Kerk het slachtoffer was van een mysterieus “proces van zelfvernietiging”. Vier jaar later verklaarde hij dat de ‘rook van satan’ de Kerk was binnengedrongen. In 1981 stelde Johannes Paulus II dat ‘christenen zich vandaag de dag verloren, verward, perplex en zelfs teleurgesteld voelen’. Zijn opvolger, Benedictus XVI, sprak ook van een ‘proces van voortschrijdende decadentie’, een situatie van ‘kerkelijke winter’, en betreurde ‘hoe bezoedeld het gezicht van de Kerk is!’. Franciscus zelf moest toegeven dat de toestand van de Kerk zo ernstig was dat deze leek op “een veldhospitaal na een veldslag”.
De nalatenschap van paus Franciscus
De overleden paus vertrok naar de eeuwigheid terwijl de zelfvernietiging in volle gang was en satans rook zich verspreidde. Onder zijn toezicht werd het proces zelfs aanzienlijk intenser, tot het punt waarop kardinaal George Pell opmerkte: “We zijn zwakker dan vijftig jaar geleden.”
Wat staat de nieuwe paus te wachten?
Het conclaaf komt binnenkort bijeen om zijn opvolger te kiezen. Er kunnen duizenden vragen worden gesteld over de nieuwe paus, maar de belangrijkste is: Wat zal hij doen tegenover de zelfvernietiging van de Kerk en de rook van satan? Wat iedereen aan boord van een schip, geteisterd door dikke rook en omringd door passagiers die het schip ontmantelen, het meest interesseert, is wat ertegen gedaan zal worden.
Strijd of overgave?
Afgezien van Metaforen is de vraag vandaag of het experiment van de “paradigmaverschuiving”, dat door paus Franciscus in gang is gezet, de moeite waard is om voort te zetten. Of moet er in tegendeel een aanzienlijke inspanning worden geleverd om de gelovigen duidelijkheid te verschaffen en hen te verenigen rond de fundamentele postulaten van het katholieke geloof. Zodat de hoop en de missionaire geest, die alle vernieuwingen van de Kerk in de loop van haar geschiedenis hebben gekenmerkt, opnieuw tot leven kunnen worden gebracht.
Met andere woorden, moet de Kerk zich blijven onderwerpen aan de wereld en haar slechte neigingen volgen? Of moet zij met trots reageren, haar op Christus gegrondveste identiteit belijden en de moderne secularisatie trotseren om de ware gelovigen te verzamelen onder de banier van het kruis?
Alle studies tonen aan dat, terwijl steeds kleinere en vergrijzende minderheden naar de eerste optie neigen, steeds grotere en dynamischere minderheden, voornamelijk bestaande uit jongeren, resoluut naar de tweede optie neigen. De Kerk mag niet toegeven, maar moet strijden.
De hoop op een strijder
Het is een kwestie van geloof en trouw aan Onze-Lieve-Heer Jezus Christus, die oordeelt over de levenden en de doden vanaf Zijn eeuwige troon.
Wat denken de kardinalen die in Rome bijeen zijn voor de Algemene Congregatie voorafgaand aan het conclaaf? Het antwoord is niet geheel duidelijk, vooral omdat Franciscus een groot aantal kardinalen heeft benoemd waarvan de oriëntatie grotendeels onbekend is.
Vandaag of morgen zal een van hen in het wit gekleed op het balkon van de Sint-Pieter verschijnen. Zal hij, geconfronteerd met het hierboven beschreven proces van overgave aan de wereld, een strijder, een onderhandelaar of een bemiddelaar zijn?
Ik behoor tot degenen die het liefst een strijder zouden zien.
Terwijl we onze gebeden voor de ziel van de onlangs overleden paus hernieuwen, vragen we de goddelijke voorzienigheid om de kardinalen te verlichten en hen moed te geven. Het lot van Petrus’ schip ligt in hun handen.
Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd op tfp.org.
______________________
Julio Loredo is journalist, schrijver en docent. Hij is voorzitter van de Italiaanse vereniging Tradizione Famiglia Proprietà en het gelijknamige tijdschrift en de auteur van Liberation Theology: How Marxism Infiltrated the Catholic Church. Hij neemt regelmatig deel aan internationale conferenties ter verdediging van het geloof, het gezin en traditie.
Laatst bijgewerkt: 10 mei 2025 23:16